σατιρικό θέατρο
Περιγραφή Μαθημάτων
Τετραετές Πρόγραμμα Σπουδών
Α' Έτος
Υποκριτική
Αρχαίο Δράμα
Αισχύλος / Σοφοκλής
Το μάθημα αποτελεί μια εισαγωγή στο Αρχαίο Δράμα. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η εμβάθυνση στην πνευματικότητα και στην κατανόηση του Αρχαίου Δράματος. Απώτερος σκοπός είναι η εξέλιξη των φοιτητών/τριών στο βαθμό που θα ανταποκριθούν στο επίπεδο των μεγεθών της Αρχαίας Τραγωδίας, μέσω της εξάσκησης των φωνητικών και σωματικών τους μέσων, και με τη βοήθεια μιας σύγχρονης υποκριτικής προσέγγισης.
Κατά τη διάρκεια του χειμερινού εξαμήνου, οι φοιτητές/τριες καλούνται να φέρουν εις πέρας την υποκριτική πραγμάτωση ενός μονολόγου παρμένου από τους δύο μεγάλους τραγικούς ποιητές ως προσωπική εργασία. Μέσω αυτού του εγχειρήματος θα έχουν την ευκαιρία, να εντάξουν στο οπλοστάσιό τους όλα τα αναγκαία εφόδια που χρειάζονται ώστε να κατορθώσουν να μετουσιώσουν τον γραπτό ποιητικό λόγο σε προφορικό, υποκριτικά βιωμένο, λόγο και άρτια σκηνική παρουσία. Κατά τη διάρκεια του εαρινού εξαμήνου, εμπλουτίζουν το οπλοστάσιό τους με τη «διαλογική» υποκριτική, συμμετέχοντας σε σκηνές παρμένες κυρίως από τον Σοφοκλή. Καλούνται επίσης να δοκιμάσουν τεχνικές για την απόδοση χορικών από τους δύο τραγικούς, επιδεικνύοντας ομαδικό πνεύμα και εξασκώντας ομαδική ψυχολογία και συμπεριφορά, ομαδική ή αντιστικτική συνεκφώνηση λόγου και κινησιολογία.
Υποκριτική
Νεοελληνικό Θέατρο
Το μάθημα αποτελεί μια γνωριμία με τα θεατρικά είδη του Νεοελληνικού θεάτρου και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο από το οποίο επηρεάστηκαν και διαμορφώθηκαν η Νεοελληνική Δραματουργία και οι θεατρικοί ήρωες. Στόχος είναι οι φοιτητές/τριες να κατακτήσουν τα πρώτα στάδια της υποκριτικής διαδικασίας και να αποκτήσουν πολύτιμα εργαλεία και τεχνικές, που θα μπορούν να προσαρμόζουν και να αξιοποιούν σε διαφορετικά θεατρικά είδη μέσα από τη μελέτη σημαντικών νεοελληνικών έργων και την άσκηση πάνω σε επιλεγμένες σκηνές.
1. Ανάγνωση, ανάλυση και κατανόηση ενός θεατρικού έργου. Μελέτη του θεατρικού λόγου ως κειμένου που προορίζεται να παρασταθεί και του χειρισμού της ελληνικής γλώσσας ως προς την εκφορά, την απεύθυνση και την επικοινωνία με τους συμπαίκτες.
2. Δημιουργία του θεατρικού χαρακτήρα. Επεξεργασία και σύνθεση του ρόλου με βάση την εποχή, το κοινωνικό περιβάλλον και υπόβαθρο, τις προθέσεις και τους στόχους του και την αμφίδρομη σχέση του με τους άλλους χαρακτήρες του έργου.
3. Προετοιμασία για την «είσοδο» των φοιτητών/φοιτητριών στη σκηνή με ασκήσεις ζεστάματος του σώματος και της φωνής. Σωματοποίηση του χαρακτήρα και μελέτη του θεατρικού λόγου σε συνδυασμό με την έκφραση και την ενέργεια του σώματος. Δημιουργία του εξωτερικού status του ρόλου σε συνάρτηση με το εσωτερικό.
4. Κατανόηση της λειτουργίας του ατόμου μέσα στο σύνολο και της ευθύνης της συμμετοχής σε μια ομαδική δουλειά καθώς και της εκφραστικής ακρίβειας και σκηνικής πειθαρχίας.
Υποκριτική
Σύγχρονο Αμερικανικό/Αγγλικό Θέατρο
20ος - 21ος Αιώνας
Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή των φοιτητών/τριών σε ένα συγκεκριμένο σύστημα υπόκρισης, θεωρητικό και πρακτικό, το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για μια πλήρη θεατρική κατάρτιση στην τέχνη του θεάτρου.
Το συγκεκριμένο μάθημα αφορμάται από τη σύγχρονη αμερικανική και αγγλική δραματουργία και στοχεύει στην εκπαίδευση των φοιτητών/τριών με βάση το σύστημα του Κοσταντίν Στανισλάβσκι.
Το σύγχρονο αμερικανικό και αγγλικό θέατρο του 20ού και 21ου αι. είναι μια περίοδος που χαρακτηρίζεται από την πολυμορφία και την πολυπλοκότητα των θεατρικών εκφράσεων, προσφέροντας έτσι εύφορο έδαφος για δημιουργία. Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραματουργών, το οποίο επηρεάζεται από την κοινωνία και την πολιτική της εποχής του, εστιάζοντας στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Οι φοιτητές/τριες καλούνται να προσεγγίσουν ρόλους από επιλεγμένες σκηνές μέσω του συστήματος Στανισλάβσκι, αναπτύσσοντας και εξασκώντας την εσωτερική τους ωρίμανση και την πνευματική και συναισθηματική τους εξέλιξη. Μέσω μιας σειράς από τεχνικές και πρακτικές έκφρασης, θα μάθουν να χρησιμοποιούν τη βιωματική γνώση ως μέσο για να βρουν την αλήθεια και την αυθεντικότητα που χρειάζεται η ρεαλιστική προσέγγιση ενός ρόλου
Αυτοσχεδιασμός
Σκοπός του μαθήματος είναι να ανακαλύψει ο/η φοιτητής/τρια τον πλούσιο κόσμο της φαντασίας του και την καλλιτεχνική του ικανότητα να αυτοσχεδιάζει ελεύθερα και δημιουργικά. Η διδακτική ύλη του πρώτου εξαμήνου βασίζεται στην ελεύθερη σκηνική έκφραση όπως επίσης και στη γνωριμία των φοιτητών/τριών με τις εκφράσεις και λειτουργίες του σώματός τους. Στο πρώτο εξάμηνο, οι φοιτητές/τριες εισάγονται στην έννοια και την εμπειρία του σώματος ως ρευστή οντότητα στο χωροχρόνο. Μέσω διαφόρων ασκήσεων αποκτούν επαφή με το σώμα τους, τις λειτουργίες και τις δυνατότητές του, κατακτώντας την αφύπνιση των αισθήσεων και ενδυναμώνοντας την πλαστικότητά του. Εξασκούν και αξιοποιούν, παράλληλα, τη χρήση της αναπνοής. Με τον τρόπο αυτό, αποκτούν μια ουσιαστική σχέση με το σώμα τους. Στο δεύτερο εξάμηνο, οι φοιτητές/τριες εμβαθύνουν στην εκπαίδευσή τους, ενδυναμώνοντας την καλλιτεχνική τους ατομικότητα. Επιχειρείται ο πειραματισμός με τις ιδιότητες της κίνησης, οι οποίες αφυπνίζουν τις αισθήσεις. Μέσω της ενδυνάμωσης της φαντασίας και της επαφής με το σώμα τους, συνδυάζοντας το πραγματικό με το φανταστικό και το νοητό, οδηγούνται σε νέες εμπειρίες και μαθαίνουν να χειρίζονται τον εαυτό τους ως ενότητα σώματος και εσωτερικού κόσμου.
Ορθοφωνία
Στόχος του μαθήματος είναι η εισαγωγή στην εκπαίδευση των φοιτητών/τριών για την ορθή προφορά της ελληνικής γλώσσας, την καλή και αβίαστη εκφορά του προφορικού λόγου και την απάλειψη των φωνητικών ελαττωμάτων που προέρχονται από φυσιολογικούς ή μαθησιακούς παράγοντες. Παράλληλα, θα κάνουν τα πρώτα βήματα για την απόκτηση μιας ορθής τεχνικής ελέγχου της αναπνοής και για την τοποθέτηση της φωνής στα σημεία φυσικής αντήχησης του ήχου.
Μουσική
Στόχος του μαθήματος είναι η μουσική κατάρτιση των φοιτητών/τριών, η απόκτηση δεξιοτήτων και η διεύρυνση των γνώσεών τους στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Στο πλαίσιο του μαθήματος, εκπαιδεύονται με μια σειρά από ρυθμικές, μελωδικές, τονικές και αναπνευστικές ασκήσεις. Επιχειρείται, επιπλέον, η εκμάθηση της μελωδικής και ρυθμικής τεχνικής, καθώς και η φωνητική ανάπτυξη. Η κατάρτιση τους ενισχύεται με την παρουσίαση του θεωρητικού πλαισίου στο οποίο εδράζεται η μουσική έκφραση σε κάθε περίοδο, και την απόκτηση τριβής με τη μουσική ανάγνωση του σολφέζ . Ειδική έμφαση στην πρακτική εξάσκηση δίνεται στην παρουσίαση μονωδίας (σόλο) και ομαδικών τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι αλλά και τραγουδιών παρμένων από το διεθνές ρεπερτόριο.
Κινητικές Πρακτικές & Χοροκίνηση
Η κίνηση αποτελεί μια από τις βασικές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος και χρειάζεται εξάσκηση και ενδυνάμωση. Μέσα από τη σωματική συνειδητοποίηση-γνώση του εαυτού και των «εργαλείων» που μας προσφέρει το σώμα μας, δύναται ο φοιτητής/τρια να μπορεί να το χρησιμοποιήσει ορθότερα επί σκηνής υπηρετώντας ένα ρόλο. Μέσα από μια σειρά μαθημάτων που αφορούν στις χορευτικές και κινητικές πρακτικές, θα μπορέσουν να κατανοήσουν τις έννοιες σώμα, χώρος, χρόνος, δυναμική, ποιότητα, επικοινωνία και εκφραστικότητα. Για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός, θα πρέπει να εκπαιδευτούν σε τομείς όπως, ο ρυθμός, ο συγχρονισμός και η επικοινωνία της ομάδας, οι τεχνικές έκφρασης και επικοινωνίας, η ορθή στάση σώματος, η δυναμική και ποιότητα της κίνησης (εντάσεις/χαλαρώσεις κατά αντιστοιχία των ανοδικών/ καθοδικών φάσεων), ο προσανατολισμός, η παρατηρητικότητα, η μίμηση/αντιγραφή κινήσεων, η κατανόηση και ακολουθία βημάτων χορογραφιών και η τεχνική τους, η βελτίωση της πλαστικότητας του σώματος και η ενδυνάμωση, όπως και άλλες βασικές τεχνικές χορού (στροφές/πηδήματα/ενάλλαγή βάρους/βηματισμοί/ χειρονομίες). Το μάθημα θα συμπληρωθεί επίσης με ασκήσεις προθέρμανσης, χορογραφίες εδάφους, κέντρου (Ομαδικές ή Ντουέτα ή Σόλο), καθώς και δημιουργία χορογραφίας-κινησιολογικού αυτοσχεδιασμού από τους σπουδαστές/τριες με βάση τη Μίμηση/Αντιγραφή κινήσεων μέσα από ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Τα μαθήματα των Κινητικών Πρακτικών και Χοροκίνησης έχουν ένα κοινό σκελετό, ωστόσο σε κάθε κύκλο μαθήματος αυξάνεται το επίπεδο δυσκολίας καθώς και οι απαιτήσεις.
Ηθοποιός & Μάσκα
Το μάθημα στοχεύει στην ανάπτυξη της σκηνικής παρουσίας και εκφραστικότητας των ηθοποιών μέσα από ασκήσεις αυτοσχεδιασμού που ευαισθητοποιούν και ελευθερώνουν τη φαντασία και την ευφυΐα του σώματος και του νου. Το προσωπείο βοηθά τους ηθοποιούς να αναπτύξουν τις αισθήσεις τους με αποτέλεσμα την ενδυνάμωση της εκφραστικότητας του σώματος και της φωνής τους. Η μάσκα λειτουργεί σαν μουσικό όργανο, σαν ηχείο που μπορεί να επηρεάσει τη φυσική κατάσταση των ηθοποιών και την επικοινωνία τους με τους θεατές. Η μάσκα είναι μορφή που μεταλλάσσεται. Συνεπώς, βοηθά τους ηθοποιούς να αφήσουν το σώμα τους ελεύθερο και να απαλλαγούν από παγιωμένους επαναλαμβανόμενους τρόπους έκφρασης (μανιέρες και κλισέ). Οι φοιτητές/τριες θα εξασκηθούν σε φυσικές ασκήσεις και κινητικά παιχνίδια που αποσκοπούν στη βελτίωση της συνείδησης του σώματός τους, της ισορροπίας, της συντονισμένης κίνησης και της εκφραστικής δυνατότητας. Θα εκπαιδευτούν επίσης στη χρήση της ουδέτερης μάσκας του Jacque Lecoq ως εργαλείου για την ανάπτυξη φυσικής εκφραστικότητας και θα μάθουν πώς να δημιουργήσουν χαρακτήρες με τη βοήθεια της μάσκας και να τους ερμηνεύσουν με αυθεντικότητα και ένταση. Μέρος του μαθήματος αφιερώνεται στην κατασκευή μάσκας (ουδέτερης, εκφραστικής) και στην παρουσίαση ιστοριών στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης παράστασης.
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα έχουν επιτύχει:
1. την ανάπτυξη σωματικής ευαισθησίας και κινητικότητας
2. την εξοικείωση με τη μέθοδο και πρακτική χρήση της ουδέτερης μάσκας
3. την εξοικείωση με τη μέθοδο και πρακτική χρήση της εκφραστικής μάσκας
4. τη δημιουργία και ερμηνεία χαρακτήρων
5. την παρουσίαση ιστοριών ως ολοκληρωμένη παράσταση.
Ρυθμολογία
Το μάθημα εξερευνά τη δομική οργάνωση του ρυθμού σε σχέση με τον λόγο και τις τεχνικές ενσωμάτωσης του ρυθμού σε θεατρικό κείμενο ως βασικού συστατικού του θεατρικού λόγου και πρωτογενούς βήματος στην τελική παρουσίαση του θεατρικού κειμένου. Μέσα από την παρουσίαση των τεχνικών (με μια βιωματική προσέγγιση του ρυθμού), θα εξερευνηθούν ρυθμικά κείμενα αρχαίου δράματος και νεοελληνικού ρεπερτορίου. Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση εκ μέρους των φοιτητών/τριών του ρυθμού ως αυτόνομου εργαλείου έκφρασης, καθώς και του ρυθμού ως κεντρικού πυρήνα του λόγου.
Κύριοι επιμέρους στόχοι του μαθήματος είναι η εισαγωγή των φοιτητών στις βασικές αξίες του ρυθμού, σε ρυθμικά φαινόμενα, στην ανάλυση των ρυθμικών ιδιοτήτων του λόγου και σε εξειδικευμένες τεχνικές-εργαλεία ρυθμικής επεξεργασίας κειμένων. Παράλληλα, όλα τα πιο πάνω θα συσχετιστούν με την κίνηση και θα βιωθούν με το σώμα των φοιτητών/τριών, αναδεικνύοντας την άρρηκτη ενότητα του τριπτύχου ρυθμός-λόγος-σώμα. Οι φοιτητές/τριες θα κληθούν, ως καταληκτική δραστηριότητα, να παρουσιάσουν μια ρυθμική δράση που θα περιλαμβάνει θεατρικό λόγο, κρουστά σώματος και άλλα κρουστά. Αυτή η δράση θα είναι συνδεδεμένη και θα προσφέρει στην παρουσίαση του νοήματος του μικρού κειμένου που θα έχουν ως αφετηρία για να δουλέψουν.
Οι φοιτητές/τριες στο τέλος των μαθημάτων αναμένεται:
1. να έχουν κατανοήσει και να εκτελούν άνετα σε ρυθμικά κρουστά ή με κρουστά σώματος τις βασικές ρυθμικές αξίες (μέχρι τα δέκατα έκτα), το τρίηχο τετάρτου και το παρεστιγμένο τέταρτο και όγδοο και να τα συνδυάζουν σε στρώματα ρυθμού.
2. να έχουν κατανοήσει και να εκτελούν άνετα σε ρυθμικά κρουστά ή με κρουστά σώματος ρυθμικά φαινόμενα όπως ερώτηση-απάντηση, συγκοπή, αντιχρονισμός, ρυθμικός κανόνας και ρυθμικό οστινάτο.
3. να αναγνωρίζουν το μέτρο (διμερές ή τριμερές) καθώς και μικτά μέτρα (7/8, 9/8) σε τραγούδια.
4. να αναγνωρίζουν τους ρυθμικούς πόδες (μέτρα) στη νεοελληνική ποίηση και να συνθέτουν ρυθμούς για να συνοδεύουν την παρουσίασή τους.
5. να εφαρμόζουν εργαλεία και τεχνικές ρυθμικής επεξεργασίας σε κείμενα και λόγο (ηχοποιητικές λέξεις, εσωτερικός ρυθμός κειμένου) σε κείμενα με σκοπό την θεατρική παρουσίασή τους.
6. να αυτοσχεδιάζουν ρυθμικά.
7. να συνδυάζουν ρυθμό με κίνηση που να αποδίδει όσο καλύτερα γίνεται το θεατρικό κείμενο που επεξεργάστηκαν.
Ιστορία Θεάτρου
Σκοπός του μαθήματος είναι, μέσω της κριτικής αποτίμησης των καλλιτεχνικών διεργασιών και αλλαγών, οι φοιτητές/τριες να έρθουν σε επαφή με διαφορετικές πολιτισμικές παραδόσεις και εποχές, να γνωρίσουν τους όρους και τρόπους της θεατρικής δημιουργίας και να αποκτήσουν μια πρώτη εικόνα των εφαρμογών και ερωτημάτων της ιστορικής έρευνας. Το μάθημα εστιάζει στις θεατρικές κατακτήσεις και τα καλλιτεχνικά επιτεύγματα λαών και παραδόσεων κυρίως της Ευρώπης, από την Κλασική Αρχαιότητα έως και την εποχή
της Αναγέννησης. Οι παραδόσεις ξεκινούν με μια σύντομη εισαγωγή στο αντικείμενο της Ιστορίας του Θεάτρου και στις μεθόδους της θεατρικής ιστοριογραφίας που αξιοποιούνται στο σύνολο των μαθημάτων. Στη συνέχεια εξετάζονται οι απαρχές του θεάτρου, η δραματουργία και οι σκηνικές πρακτικές του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού κόσμου, ο ευρωπαϊκός Μεσαίωνας και οι κατακτήσεις της δραματικής θεωρίας, γραφής και σκηνής στα χρόνια της Αναγέννησης. Το μάθημα στηρίζεται αφενός στο σχολιασμό αντιπροσωπευτικών δραματικών κειμένων (Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης, Αριστοφάνης, Πλαύτος, Σενέκας, Μακιαβέλλι κ.ά.) και αφετέρου στη μελέτη της τέχνης του θεάτρου ως καλλιτεχνικής δημιουργίας και κοινωνικού φαινομένου.
Το μάθημα έχει διπλό στόχο:
1) την εξοικείωση των φοιτητών με τις μεθόδους ιστοριογραφίας και τα εργαλεία της ιστορικής έρευνας
στο συγκεκριμένο αντικείμενο και
2) τη γνώση και κατανόηση των ποικίλων εξελίξεων στο χώρο του θεάτρου.
Δραματολογία
Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή ενός τρόπου ανάλυσης του θεατρικού κειμένου που θα επιτρέψει στους φοιτητές/τριες να αφομοιώσουν τη δραματουργική παραγωγή που εκτείνεται χρονικά από την Κλασική Αρχαιότητα έως και τον Μεσαίωνα. Η δραματολογική ανάλυση επιχειρεί να εισαγάγει τους φοιτητές/τριες σε ζητήματα όπως η δημοκρατία, η καταγωγή του δράματος, η τελετουργία, η βασική ορολογία που χρησιμοποιείται για την ανάλυση του θεατρικού κειμένου κ.ά. Στόχος του μαθήματος, είναι να έρθουν σε επαφή με σημαντικά κείμενα-σταθμούς τα οποία αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της εποχής τους και όχι μόνο. Μέσα από συγκεκριμένα έργα μέσα από τα οποία γεννήθηκε ο όρος δημοκρατία, θα προβληματιστούν γύρω από την έννοια του «πολίτη». Απώτερος σκοπός του μαθήματος είναι οι φοιτητές/τριες όχι μόνο να αντλήσουν από τα κείμενα τις απαντήσεις που τους δίνουν οι μύθοι αλλά επίσης να τους γεννηθεί η ανάγκη να θέσουν καινούρια ερωτήματα. Η ύλη λειτουργεί συνδυαστικά με την έκθεση του θεωρητικού πλαισίου, την εισαγωγή εννοιών και προβληματισμών και τον κριτικό σχολιασμό θεατρικών παραστάσεων (performance analysis). Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, αποκτούν εξειδικευμένες γνώσεις στο πεδίο των τεχνών του θεάτρου, και σε συγκεκριμένες μεθόδους προσέγγισης ενός θεατρικού κειμένου. Οι μέθοδοι αυτοί τους επιτρέπουν να διακρίνουν ζητήματα δραματικής γραφής και θεατρικού είδους, ανάλογα με την περίοδο και την εποχή. Με τον τρόπο αυτό, η δραματολογική ανάλυση αποκαλύπτει όλες τις δυνατές όψεις ή ερμηνείες του θεατρικού έργου και τίθεται στην υπηρεσία της ερμηνείας και της σκηνοθεσίας. Η εξοικείωσή τους με τις μεθόδους αυτές τους εξοπλίζει με εργαλεία τα οποία θα κληθούν να χρησιμοποιήσουν αργότερα σε πραγματικές συνθήκες αντίληψης ενός θεατρικού κειμένου. Παράλληλα μέσω του κριτικού σχολιασμού θεατρικών παραστάσεων, καλλιεργούν την κριτική και δημιουργική τους σκέψη, ενώ αποκτούν καλή γνώση του ευρύτερου θεατρικού γίγνεσθαι στην Κύπρο και το εξωτερικό.
Ιστορία Τέχνης
Στόχος του μαθήματος είναι μια πρώτη εξοικείωση των φοιτητών/τριών με την Ιστορία της Τέχνης. Μέσω της μελέτης, της παρατήρησης, της αξιολόγησης και της μεθοδολογικής περιγραφής των έργων διάφορων λαών και πολιτισμών από τη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο μέχρι τη Βενετία του 16ου αι, το μάθημα συστήνει τις κυριότερες εικαστικές δημιουργίες και το κοινωνικοπολιτιστικό και ιστορικό πλαίσιο που τις καλλιέργησε. Ερχόμενοι/ες σε επαφή με την εικαστική καλλιτεχνική δημιουργία, μαθαίνουν να εκτιμούν την αξία των έργων διαφόρων πολιτισμών. Παράλληλα, τα εικαστικά έργα τοποθετούνται στα χρονικά, χωρικά και πολιτισμικά τους συμφραζόμενα, παρέχοντας τη δυνατότητα στους φοιτητές/ριες να αντιληφθούν την εξέλιξη της εικαστικής παραγωγής στην πολυμορφία της, στο πλαίσιο μιας δημιουργικής συνέχειας.
Σκηνογραφία
Ενδυματολογία
Στόχος του μαθήματος είναι να έρθουν οι φοιτητές/τριες σε μια πρώτη επαφή με την ιστορία της τέχνης της σκηνογραφίας-ενδυματολογίας και τα εργαλεία της ως αναπόσπαστο στοιχείο της θεατρικής δημιουργίας
και αποκτούν, επιπλέον, τις βασικές γνώσεις σε σχέση με τα υλικά και τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται για
την κατασκευή σκηνικών και κοστουμιών. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες είναι σε θέση
να κατασκευάσουν αυτόνομα τη δική τους μακέτα σκηνικού η οποία είναι βασισμένη σε συγκεκριμένη κοινωνικοπολιτική θεματική με ζητούμενο να αναπτύξουν μία ιστορία γύρω από αυτήν. Στην τελική κατασκευή
οι φοιτητές/τριες θα μπορούν να περιλάβουν στο πλαίσιο ενός πρακτικού παραδείγματος τα απαιτούμενα δομικά στοιχεία και το σκεπτικό του κάθε δημιουργού. Στα συμφραζόμενα αυτά, η μακέτα που θα δημιουργήσουν, θα είναι συνυφασμένη με την ιστορία που επιλέχθηκε και θα παρουσιαστεί ως τελικό αποτέλεσμα μιας παράστασης, θα περιλαμβάνει δηλαδή και άλλα στοιχεία όπως την κίνηση των ηθοποιών,
το φωτισμό κ.ά. Με τον τρόπο αυτό, εξασκούνται στην αισθητική ενότητα των διάφορων στοιχείων της εκάστοτε παράστασης
Εισαγωγή στην Ψυχολογία των Ομάδων
Το μάθημα έχει διαμορφωθεί στηριζόμενο κυρίως σε Θεωρίες Κοινωνικής Ψυχολογίας οι οποίες θα πρέπει να γίνουν κατανοητές από τους φοιτητές/τριες μέσα από έρευνες και πειράματα που έχουν πραγματοποιηθεί στην επιστημονική κοινότητα της Κοινωνικής Ψυχολογίας. Βασικός στόχος είναι να κατανοήσουν την έννοια της «κοινωνικής ομάδας». Οι κοινωνικές ομάδες διαμορφώνουν την κοινωνική μας συμπεριφορά, τις απόψεις μας καθώς και τον τρόπο έκφρασης των αξιών μας. Το μάθημα επιδιώκει την κατανόηση εκ μέρους των φοιτητών/τριών ότι όλες οι ομάδες διαφέρουν αλλά ταυτόχρονα όλες απαρτίζονται από βασικές ιδιότητες (π.χ. ανάγκες ατόμων, στόχοι, κ.ά.). Επιπρόσθετοι στόχοι του μαθήματος είναι να εξοικειωθούν με τις βασικές θεωρίες της Κοινωνικής Ψυχολογίας που επηρεάζουν κάθε είδους ομάδα στην κοινωνία. Στο μάθημα αναλύονται θέματα Προκατάληψης και Στερεοτύπων, έρευνες για την υπόθεση της Επαφής (διομαδικές σχέσεις). Επεξηγείται, παράλληλα, η Επιρροή της Πλειονότητας και Μειονότητας. Με αφορμή θεατρικά έργα, τηλεοπτικές σειρές και ταινίες που θα προβληθούν, θα συζητηθούν οι διαπροσωπικές και ερωτικές σχέσεις και τα κίνητρα και οι συνέπειες του χωρισμού. Επιπρόσθετα, μέσα από διάφορα πειράματα, θα κατανοήσουν πώς η ανάθεση ενός ρόλου μπορεί να αλλάξει τον τρόπο συμπεριφοράς τους στην ομάδα.
Με την ολοκλήρωση της παρουσίασης των βασικών θεωριών, εισάγονται σε δύο επιπρόσθετες ενότητες:
1. ενεργητική Ακρόαση (ΕΑ): οι φοιτητές/τριες ψυχο-εκπαιδεύονται με τεχνικές της ΕΑ, με σκοπό να τις εξασκήσουν και να τις χρησιμοποιούν στην εργασία με συναδέλφους (αποτελεσματική επικοινωνία στην ομάδα),
2. γνωριμία με τη Δραματοθεραπευτική Διαδικασία (ΔΔ): αρχικά, καθίσταται σαφές στους φοιτητές/τριες ότι η ΔΔ δεν είναι μια απλή διαδικασία αλλά μια θεραπεία. Στην συνέχεια, στόχος είναι να κατανοήσουν τους στόχους της δραματοθεραπείας και τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιεί τις θεατρικές τεχνικές για να λειτουργήσει θεραπευτικά σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο.
Μετά την ολοκλήρωση των μαθημάτων, αυτό που αναμένεται είναι οι φοιτητές/τριες (α) να γνωρίζουν τις βασικές κοινωνικές θεωρίες και (β) να μπορούν να τις συνδέσουν με την σύγχρονη πραγματικότητα/ καθημερινότητα και το χώρο του θεάτρου (γ) να έχουν ενδυναμώσει την κριτική τους σκέψη σε κοινωνικά θέματα που θα αναδυθούν, (δ) να ανακαλύψουν και να κατανοήσουν καλύτερα διάφορες πτυχές του εαυτού τους, (ε) να μπορούν να εντοπίσουν διάφορες προβληματικές καταστάσεις στον επαγγελματικό τους χώρο (π.χ. σε μια θεατρική ομάδα που θα ενταχθούν) αλλά και να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες αποτελεσματικής επικοινωνίας/συνεργασίας με άλλα άτομα.
Ιστορία & Θεωρία Κινηματογράφου
Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τα βασικά μορφικά χαρακτηριστικά της κινηματογραφικής ταινίας. Προσεγγίζοντας τον κινηματογράφο ως γλώσσα, το μάθημα επιδιώκει την ανάλυση και κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η εικόνα και ο ήχος εκπληρώνουν τη βασική λειτουργία
της αφήγησης. Εστιάζει, παράλληλα, στα επιμέρους τεχνικά και αισθητικά ζητήματα, όπως η μιζανσέν,
η φωτογραφία, το καδράρισμα, το μοντάζ και άλλα στοιχεία, προκειμένου στη συνέχεια να εξεταστούν
οι πολλαπλοί τρόποι με τους οποίους μπορούν αυτά να μετασχηματιστούν σε κάθε ταινία.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση των μαθημάτων, οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση:
1) να γνωρίζουν θεωρητικά τις διαφορετικές πτυχές της κινηματογραφικής γλώσσας και τον τρόπο που αυτή εξελίσσεται στο πέρασμα του χρόνου και
2) να κατανοούν τις αρχές της κινηματογραφικής τέχνης, συνδυάζοντας διαφορετικές τεχνικές και μεθοδολογίες, οι οποίες γεννήθηκαν μέσα σε διαφορετικές ιστορικές, κοινωνικές και πολιτιστικές συνθήκες και εποχές.
Περιγραφή Μαθημάτων
Τετραετές Πρόγραμμα Σπουδών
Β' Έτος
Υποκριτική
Αρχαίο Δράμα
Ευριπίδης /Αριστοφάνης
Το μάθημα επιχειρεί να εμβαθύνει στην περαιτέρω κατάρτιση των φοιτητών στην τέχνη του Αρχαίου Δράματος. Συγκεκριμένα, επιχειρείται μια πιο ολοκληρωμένη επαφή των φοιτητών με τα δύο είδη του Αρχαίου Δράματος, Τραγωδία και Κωμωδία, από την οπτική γωνία του ηθοποιού. Οι φοιτητές/τριες αποκτούν τριβή με τον «από σκηνής φιλόσοφο» Ευριπίδη και τον μεγάλο κωμικό ποιητή της Ουτοπίας Αριστοφάνη, αποκτώντας τη δυνατότητα να γνωρίσουν στην πράξη τις δραματουργικές τους διαφορές και να βιώσουν την διαφορετική τους ερμηνευτική – υποκριτική προσέγγιση. Στο πρώτο εξάμηνο γίνεται μια εισαγωγή στον Ευριπίδη, εκφραστή μιας εποχής στην οποία κυριαρχεί η σοφιστική αμφισβήτηση. Σε πρακτικό επίπεδο, οι φοιτητές/τριες εξασκούνται στην υποκριτική προσέγγιση στο έργο του Ευριπίδη μέσα από μονολόγους («προσωπική» υποκριτική) , σκηνές («διαλογική» υποκριτική) και χορικά («ομαδική» υποκριτική – χορός). Ο Ευριπίδης ως πιο «σύγχρονος», πιο κοντά δηλαδή στην ψυχοσύνθεση του σύγχρονου ανθρώπου από τον Αισχύλο και τον Σοφοκλή και με θέματα που αγγίζουν πιο άμεσα τον σημερινό άνθρωπο, προσφέρεται για μια πληρέστερη εμβάθυνση και υποκριτική ολοκλήρωση στην αντιμετώπιση του Αρχαίου Δράματος (Τραγωδία). Η εκπαίδευση αυτή είναι σε μεγαλύτερη συνάφεια με την τάση που επιχειρείται τις τελευταίες δύο, τουλάχιστον, δεκαετίες, για εκσυγχρονισμό της αναβίωσης της Aρχαίας Tραγωδίας με αμεσότερη και πιο σύγχρονη υποκριτική προσέγγιση.
Στο δεύτερο εξάμηνο επιδιώκεται μια περιεκτική εισαγωγή στην Αρχαία Αττική Κωμωδία. Συστήνονται ο Κώμος (σεξουαλικά πειράγματα), η γέννηση και εξέλιξη του είδους, ενώ προσεγγίζονται ενδελεχώς ο Αριστοφάνης, η ποιητική της Ουτοπία, και ο αριστοφανικός Σκοπός. Στο πλαίσιο της προσέγγισης αυτής, επιχειρούνται, επιπλέον, η έρευνα και γνωριμία με την εγκυρότερη – και μακροβιότερη μέχρι σήμερα – θεωρία του Καρόλου Κουν για τον Αριστοφάνη αναφορικά με το Λαϊκό Εξπρεσιονισμό. Οι σπουδαστές/στριες προβληματίζονται και αποκτούν κριτική άποψη ως προς τη μορφή και έκφραση που η προσέγγιση αυτή θα μπορούσε να προσλάβει σήμερα. Η πρακτική εξάσκηση εστιάζει σε σκηνές και χορικά από έργα του Αριστοφάνη. Η υποκριτική προσέγγιση εμπλουτίζεται μέσα από φωνητικούς και σωματικούς αυτοσχεδιασμούς, ενώ παράλληλα εντοπίζονται και εφαρμόζονται ποικίλοι τρόποι ανάδειξης του κωμικού στοιχείου.
Υποκριτική
Θέατρο 17ου & 18ου αιώνα
Με αφορμή τη συγκεκριμένη, ιδιόμορφη τεχνική της υποκριτικής που προσφέρει η δραματουργία του 17ου και 18ου αιώνα στην Ιταλία, Γαλλία και Αγγλία και είναι βασισμένη στην Κομέντια ντελ Άρτε και το Ελισαβετιανό Θέατρο, θα προσφερθεί η ευκαιρία στους φοιτητές/τριες να αναδείξουν, να εξελίξουν και να ανακαλύψουν δεξιότητες της υποκριτικής τέχνης αναγκαίες για τη βιωματική, πρακτική κατανόηση της σκηνικής τους παρουσίας. Επιρροές της Κομέντια ντελ Άρτε οι οποίες ανιχνεύονται σε μεταγενέστερους δραματουργούς, όπως ο Μολιέρος, ο Κάρλο Γκολντόνι, ο Μαριβώ, o Σαίξπηρ, θα αποτελέσουν το ερευνητικό πεδίο που θα βοηθήσει τους σπουδαστές/στριες να αποκτήσουν δεξιότητες όπως η μιμική, η έντονα εκφραστική κίνηση, ο χορός, το τραγούδι, η χρήση μουσικών οργάνων κ.ά., επιδιώκοντας την απελευθέρωση του σώματος ώστε να γίνει αγωγός που θα συνδέει άμεσα τον φοιτητή/τρια με το κοινό.
Οι σπουδαστές/τριες θα ασκηθούν επίσης σε ρόλους και επιλεγμένες σκηνές από το Ελισαβετιανό Θέατρο και ιδιαίτερα από τα έργα του Σαίξπηρ, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαίδευσης και της εξέλιξης του ηθοποιού. Το ερευνητικό αυτό πεδίο είναι ιδιαίτερα εκτενές και απαιτεί μελέτη και επίμονη προσπάθεια, καθώς οι προκλήσεις και τα εμπόδια που καλείται να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει ο/η ηθοποιός παρέχουν τα εφόδια και τις δεξιότητες που απαιτούνται γενικότερα στη σύγχρονη υποκριτική τέχνη. Η ενσάρκωση των ηρώων του είδους απαιτεί συγκεκριμένη δυναμική, πάθος, προθυμία έκθεσης εαυτού, ανάπτυξη της φαντασίας και ενδυνάμωση των σωματικών ικανοτήτων (χορός, ξιφασκία, σκηνική μάχη, ακροβατικά κ.ά). Η βαρύτητα και η σημαντικότητα του λόγου απαιτεί καθαρότητα στην εκφορά του, έκταση φωνής, αντοχή, καθώς και γνώση της γλώσσας των κειμένων. Χρειάζεται, επιπρόσθετα, γνώση της διαφοράς μεταξύ ποίησης και πεζογραφίας και μελέτη στα πολυάριθμα ποιητικά εργαλεία: την αντίθεση, το μέτρο, τη μεταφορά, την ομοιοκαταληξία και την κατανόηση του ρυθμού.
Υποκριτική
Ψυχολογικό
Δράμα
Σκοπός του μαθήματος είναι η γνώση της τεχνικής του Συστήματος του Κονσταντίν Στανισλάβσκι, που δύναται να μεταμορφώσει τους φοιτητές/τριες σε καλλιτέχνες ηθοποιούς. Το συγκεκριμένο σύστημα συνιστά μια τεχνική παγκόσμιας εμβέλειας, ευρέως αναγνωρισμένη από θεωρητικούς και πρακτικούς του θεάτρου, η οποία θεωρείται καινοτόμος, επαναστατική και επιστημονικά εμπεριστατωμένη. Το συγκεκριμένο «Σύστημα» εκπαίδευσης των ηθοποιών, εισάγει στο θέατρο, και κυρίως στην υποκριτική τέχνη, την έννοια του «ψυχολογικού ρεαλισμού», με πρακτικό και επιστημονικό τρόπο, μελετώντας τον ηθοποιό και την ψυχοσύνθεσή του σε σχέση με τον χαρακτήρα και το θεατρικό έργο. Αρχή του συστήματος Στανισλάβσκι και του «ψυχολογικού ρεαλισμού» είναι να μπορέσουν οι ηθοποιοί να φτάσουν από το συνειδητό στο ασυνείδητο για να ενσαρκώσουν τη σκηνική αλήθεια και να δημιουργήσουν «αληθινούς» χαρακτήρες/ ρόλους. Η εκπαίδευση των φοιτητών/τριών γίνεται μέσω ρόλων και επιλεγμένων σκηνών από έργα του Ψυχολογικού Δράματος, το οποίο εστιάζει στις έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις και τις μεταπτώσεις της ανθρώπινης ψυχολογίας, όπως και στους λόγους που οι χαρακτήρες καταλήγουν σε συγκεκριμένες πράξεις, και στη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον του.
Αυτοσχεδιασμός
Σκοπός του μαθήματος είναι η περαιτέρω εμβάθυνση στην αυτοσχεδιαστική διαδικασία δραματοποίησης (σκηνικής έκφρασης) των φοιτητών/τριών. Μέσω μιας σειράς από ασκήσεις, ενισχύεται η αυθόρμητη ανακάλυψη συμπεριφορών, ήχων και κίνησης μέσα σε ένα πλαίσιο που νοείται ως φανταστικό. Στόχος είναι να μάθει ο φοιτητής/τρια να εξερευνά τον εαυτό του και να επικοινωνεί ουσιαστικά με την ομάδα, να συνδυάζει αβίαστα την κίνηση, τη σκέψη και τα συναισθήματά του, αλλά και να δημιουργεί ένα φανταστικό χαρακτήρα, ο οποίος δρα και αντιδρά σε σχέση με τον περιβάλλοντα χώρο, την ομάδα και τα εμπόδια που παρουσιάζονται στην διαδρομή του. Στο πρώτο εξάμηνο του δεύτερου έτους και μέσω ασκήσεων και εναλλαγών των ρόλων εξελίσσονται αυτοσχεδιαστικές ικανότητες όπως η ομαδικότητα, η συνεργασία, η αποδοχή, η έρευνα, η αυθόρμητη έκφραση. Στο δεύτερο εξάμηνο σκοπός του μαθήματος, είναι να κατανοήσει ο φοιτητής/τρια τη σημασία της άμεσης, ουσιαστικής συμμετοχής η οποία ανανεώνει και διευρύνει τις βιωματικές του γνώσεις και τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τον κόσμο, ενώ οι επιθυμίες του και τα θέλω του βρίσκουν συμβολική, σκηνική πραγμάτωση και ικανοποίηση. Στο στάδιο αυτό η μεθοδολογία βασίζεται κυρίως στη χρήση παραμυθιών και αυτοσχέδιων δραματοποιημένων θεατρικών σκηνών με βιωματικές εμπειρίες οι οποίες προκύπτουν μέσα από την αυτοσχεδιαστική, στοχευόμενη αλλά ελεύθερη δράση με απώτερο σκοπό, ο φοιτητής /τρια να μπορεί να φτιάξει από την αρχή ως το τέλος μικρές μικρές ολοκληρωμένες θεατρικές σκηνές.
Ορθοφωνία
Στόχος του μαθήματος είναι οι φοιτητές/τριες να αναπτύξουν την τεχνική της ολοκληρωμένης διαφραγματικής αναπνοής και στη συνέχεια να την συνδέσουν με τον προφορικό λόγο. Επιπρόσθετα, μέσω της άσκησης, το μάθημα τους βοηθά να γυμνάσουν τα όργανα που συμβάλλουν στην άρθρωση λόγου και να εξερευνήσουν τις διαφορετικές τεχνικές και στοιχεία εκφοράς του λόγου. Επιπλέον, επιδιώκεται η ενδυνάμωση και ανάπτυξη των φωνητικών τους μηχανισμών, ώστε να αποκτήσουν ερμηνευτική ευελιξία και αρτιότητα.
Μουσική
Στόχος του μαθήματος είναι η μουσική κατάρτιση των φοιτητών/τριών, η απόκτηση δεξιοτήτων και η διεύρυνση των γνώσεών τους στο αντικείμενο της μουσικής. Στο πλαίσιο του μαθήματος, εκπαιδεύονται με μια σειρά από ρυθμικές, μελωδικές, τονικές και αναπνευστικές ασκήσεις. Επιχειρείται, επιπλέον, η εκμάθηση της μελωδικής και ρυθμικής τεχνικής, καθώς και η φωνητική ανάπτυξη. Στο στάδιο αυτό γίνεται, επιπλέον, μια προσπάθεια αύξησης του όγκου και της έκτασης της φωνής, όπως και μια βελτίωση της ποιότητας του ήχου και του χρώματος της φωνής. Η κατάρτιση των φοιτητών ενισχύεται με την παρουσίαση του θεωρητικού πλαισίου στο οποίο εδράζεται η μουσική έκφραση σε κάθε περίοδο. Ειδική έμφαση στην πρακτική εξάσκηση του σταδίου αυτού δίνεται στην παρουσίαση μονωδίας (σόλο) και ομαδικών τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη, καθώς και στην παρουσίαση ομαδικών συνόλων/χορικών από την αρχαία και σύγχρονη κωμωδία.
Κινητικές Πρακτικές & Χοροκίνηση
Στο επίπεδο αυτό και με βάση όλο τον κορμό της Κινησιολογίας του προηγούμενου έτους, ο/η φοιτητής/ τρια δύναται να γνωρίζει σε πολύ καλό βαθμό τις δυνατότητες και τις ευκολίες που προσφέρει το σώμα,
ως εργαλείο του ηθοποιού. Θεωρείται ότι έχει βελτιώσει την εκφραστικότητα του σώματος, κατανοώντας αρχικά την φυσιολογία του σώματος αλλά και τις βασικές αρχές της κίνησης (βηματισμός, ακινησία, ισορροπία, φόρμα, χώρος) μέσα από τον σωστό συντονισμό των μελών του σώματος τους και της σωστής τοποθέτησης τους στο χώρο και στο χρόνο. Επιμέρους, αυξάνεται το επίπεδο δυσκολίας σε θέματα σωματικών δεξιοτήτων και τεχνικών. Μέρος των μαθημάτων βασίζεται σε τεχνικές αυτοσχεδιασμού, τεχνικές ασκήσεις φόρμας, εκτέλεση χορογραφιών, και καταγραφή-σύνθεση χορογραφίας από τους σπουδαστές/στριες (Ομαδικά / Ντουέτο / Σόλο ), τεχνικές ασκήσεις ανάπτυξης του ρυθμού που ενισχύουν τη μουσικότητα και την πλαστικότητας του σώματος. Στόχος του μαθήματος είναι απόκτηση και εξέλιξη των σωματικών δεξιοτήτων και των τεχνικών της κίνησης, καθώς και ο εμπλουτισμός γνώσεων του βασικού χορευτικού βηματολογίου. Απώτερος σκοπός του μαθήματος είναι η επίτευξη συντονισμού της κίνησης με την αναπνοή, τον ήχο και το συναίσθημα και ο αυτοέλεγχος του σώματος (κατακόρυφος άξονας-ορθή στάση του σώματος, κέντρο βάρους). Με το τέλος του μαθήματος θα αναπτύξουν την ευελιξία και τις ικανότητες να εκφράζουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις ιδέες τους μέσα από την κίνηση και την αναπαράσταση χωρίς τη χρήση του προφορικού λόγου.
Σκηνογραφία
Ενδυματολογία
Το μάθημα αποτελεί μια εισαγωγή στις βασικές αρχές της ενδυματολογίας και της ιστορίας του ενδύματος. Στοχεύει στην απόκτηση βασικών γνώσεων σε σχέση με τα υλικά και τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή του ενδύματος από το Κλασικό Θέατρο μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Επιχειρείται η αναγνώριση βασικών διαφορών μεταξύ ενδύματος/κοστουμιού, καθώς και των τρόπων με τους οποίους τα διαφορετικά χαρακτηριστικά και η πλαστικότητα του κοστουμιού προσφέρουν στον ηθοποιό διαφορετικές σωματικότητες - χρήσιμες στην κατασκευή ενός ρόλου. Παράλληλα, γίνεται μια προσπάθεια εντοπισμού των διαφορετικών αισθητικών προσεγγίσεων επί σκηνής. Το μάθημα συστήνει επίσης την κατασκευή κοστουμιού από ευτελή υλικά και την κατανόηση της σχέσης υλικού/ φόρμας και σωματικότητας μέσα από πρακτικές ασκήσεις.
Ιστορία Θεάτρου
Σκοπός του μαθήματος είναι η παρακολούθηση της θεατρικής ζωής σε όλες τις εκφάνσεις της στις κυριότερες χώρες της Ευρώπης από τον 16ο μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, των ρεπερτορίων και της δραματουργίας, της σκηνογραφίας και της διαμόρφωσης του σκηνικού χώρου, της υποκριτικής τέχνης,
της πρόσληψης των θεατρικών έργων και των θεατρικών παραστάσεων, του θεσμικού πλαισίου της θεατρικής ζωής. Επιχειρείται, παράλληλα, η σύγκριση των ποικίλων θεωρητικών προσεγγίσεων κ.ά.
Το μάθημα έχει διπλό στόχο:
1. την ανάλυση και το σχολιασμό αντιπροσωπευτικών δραματικών κειμένων,
2. τη μελέτη της εξέλιξης του θεάτρου ως καλλιτεχνικής μορφής και κοινωνικού φαινομένου την εποχή του νεοκλασικισμού και του διαφωτισμού.
Ιστορία & Θεωρία Κινηματογράφου
Στόχος του μαθήματος είναι οι σπουδαστές/τριες να γνωρίσουν τις βασικές θεωρίες και τεχνικές του κινηματογράφου, τη χρονική περίοδο και τους λόγους δημιουργίας τους και γιατί από το 1890 οπόταν γεννήθηκε η τέχνη του κινηματογράφου μέχρι και τα μέσα του 1950. Μέσω του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση ν’ αναγνωρίζουν τα είδη των κινηματογραφικών ταινιών, τα χαρακτηριστικά τους, τα κινήματα στα οποία αυτές ανήκουν, καθώς και τους κυριότερους δημιουργούς της κάθε εποχής που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της κινηματογραφικής καλλιτεχνικής έκφρασης. Θα έρθουν, επιπλέον, σε επαφή με τις κοινές συνιστώσες του κινηματογράφου στην παγκόσμια διάστασή του, και θα μπορούν να αναγνωρίζουν τις διαφορετικές τεχνικές και μεθοδολογίες, οι οποίες γεννήθηκαν σε διάφορες χώρες, μέσα από διαφορετικές κοινωνικές και πολιτιστικές συνθήκες και εποχές.
Δραματολογία
Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή ενός τρόπου ανάλυσης του θεατρικού κειμένου που θα επιτρέψει στους φοιτητές/τριες να αφομοιώσουν το πνεύμα του συγγραφέα, ενώ παράλληλα να καταστούν ικανοί να διακρίνουν ζητήματα της σκηνικής του πρότασης και παρουσίασης. Η δραματολογική ανάλυση επιχειρεί να διακρίνει στοιχεία όπως οι χαρακτήρες, τα νοήματα, η εξέλιξη της δράσης, οι σκηνικές οδηγίες κ.ά. τα οποία προσδιορίζουν τις ιδιαιτερότητες και την αισθητική του εκάστοτε έργου. Το μάθημα δεν επικεντρώνεται αποκλειστικά στη θεωρητική ανάλυση της δραματουργίας, αλλά σε μια σύνθετη ανάλυση ενός έργου η οποία εν δυνάμει λειτουργεί ως πρόταση με πρακτική εφαρμογή. Στόχος του μαθήματος, είναι οι φοιτητές/τριες να έρθουν σε επαφή με σημαντικά κείμενα/σταθμούς του παγκόσμιου ρεπερτορίου, ξεκινώντας από την δραματουργία του Μεσαίωνα στην Κύπρο και διατρέχοντας ακολούθως, την ιστορία του ευρωπαϊκού θεάτρου τον 17ο, 18ο και 19ο αιώνα μέσα από αντιπροσωπευτικά κείμενα, τα οποία παρουσιάζονται με ιστορική/χρονολογική σειρά, έτσι ώστε να αποτυπώνεται η πορεία των διαφορετικών εποχών, των ποικίλων ιδεολογικών ρευμάτων αλλά και των διάφορων τεχνοτροπιών. Τέλος, το μάθημα λειτουργεί συνδυαστικά με τον κριτικό σχολιασμό θεατρικών παραστάσεων (performance analysis).
Ιστορία Τέχνης
Στόχος του μαθήματος είναι η επισκόπηση της τέχνης από την εποχή της Αναγέννησης μέχρι το Ρεαλισμό και το Νατουραλισμό του 19ου αιώνα. Μέσω της παρουσίασης και εξέτασης αντιπροσωπευτικών εικαστικών έργων των περιόδων αυτών, επιδιώκεται η ανάπτυξη της ικανότητας των φοιτητών/τριών να διακρίνουν και να τοποθετούν τα έργα στο ιστορικό και κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο ανήκουν και να εξοικειωθούν με τις αισθητικές θεωρίες που διέπουν την κάθε εποχή. Μέσω μιας διαδραστικής μεθοδολογίας διδασκαλίας, το μάθημα αποσκοπεί, επιπλέον, στην ενεργοποίηση των φοιτητών/τριών, στην προσωπική τους εμπλοκή και στην ανάπτυξη μιας κριτικής ερμηνείας της εικαστικής παραγωγής.
Ιστορία Παγκόσμιας
Λογοτεχνίας
Το μάθημα αποτελεί μια εξειδικευμένη εισαγωγή στην ιστορία της παγκόσμιας λογοτεχνίας από την Ύστερη Αρχαιότητα μέχρι και το 18ο αιώνα. Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις κυριότερες τάσεις που επικράτησαν στην παγκόσμια λογοτεχνία την περίοδο αυτή, τους βασικούς συγγραφείς και τα έργα τους. Μέσα από την επισκόπηση ποικίλων λογοτεχνημάτων από διαφορετικά είδη (παραδοξογραφία, σύντομη αφήγηση, fabliau, χάικου, embleme, ανθολογία, ιπποτικό μυθιστόρημα, διήγημα, ποίηση, γνωμικό, χρονογραφία, ιστοριογραφία, αυτοβιογραφία, θεατρικό έργο) επιδιώκεται η ανάπτυξη της ικανότητας κριτικής ανάγνωσης ενός έργου, η αναγνώριση των βασικών χαρακτηριστικών του είδους του και η κατανόηση των συμφραζομένων στα οποία παράχθηκε και αναπτύχθηκε. Η εξέταση δεν εστιάζεται μόνο στον ευρωπαϊκό χώρο, αλλά επεκτείνεται στον ασιατικό και αμερικανικό, σε μια προσπάθεια σύνθεσης μιας ευρείας και επαρκούς εικόνας της παγκόσμιας λογοτεχνικής παραγωγής. Παράλληλα, συστήνονται τα αφηγηματολογικά εργαλεία, οι θεωρίες της λογοτεχνίας και οι μέθοδοι πρόσληψης και ερμηνείας που θα καταστήσουν τους φοιτητές ικανούς να προσεγγίζουν και να κατανοούν ένα λογοτεχνικό έργο εν γένει.
Υποκριτική στην Κάμερα
Σκοπός του μαθήματος είναι ο φοιτητής/τρια να κατανοήσει τις βασικές διαφορές ερμηνείας ανάμεσα στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Παρουσιάζονται και εξετάζονται (μέσα από την προβολή ανάλογων περιπτωσιολογιών, τη βοήθεια οπτικοακουστικού υλικού και την διεξαγωγή πρακτικών ασκήσεων) οι διαφορετικές μέθοδοι υποκριτικής μπροστά από την κάμερα και οι εναλλακτικοί τρόποι συνεργασίας μεταξύ σκηνοθέτη και ηθοποιών. Στο πλαίσιο του μαθήματος φιλοξενούνται επαγγελματίες από το χώρο του κινηματογράφου ή της τηλεόρασης. Στόχος αυτής της επαφής είναι η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με τις απαιτήσεις του casting και των γυρισμάτων.
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές πρέπει να είναι σε θέση να:
• κατανοούν τις βασικές διαφορές μεταξύ θεατρικής και κινηματογραφικής υποκριτικής
• αναγνωρίζουν τις διαφορετικές μεθόδους υποκριτικής μπροστά από την μικρή και μεγάλη οθόνη
• γνωρίζουν τη διαδικασία προετοιμασίας για να μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ερμηνείας ενός κινηματογραφικού ρόλου.
• γνωρίζουν τα στάδια και τις ιδιαιτερότητες της κινηματογραφικής ή τηλεοπτικής παραγωγής
• αναγνωρίζουν τους ρόλους ενός κινηματογραφικού ή τηλεοπτικού συνεργείου.
Ρυθμός & Θεατρική Κίνηση
Πρόκειται για ένα μάθημα-επέκταση του μαθήματος ΡΥΘΜΟΛΟΓΙΑ 1111, το οποίο εμβαθύνει στη μελέτη της δομικής οργάνωσης του ρυθμού σε σχέση με τον λόγο και παρουσιάζει περισσότερες τεχνικές ενσωμάτωσης ρυθμού σε θεατρικό κείμενο και κατά προέκταση στην κίνηση του σώματος. Μέσα από την παρουσίαση των τεχνικών (μέσα από μια βιωματική προσέγγιση του ρυθμού και της κίνησης) εξερευνώνται, ρυθμικά και κινησιολογικά, κείμενα διάφορων εποχών και μορφών της ελληνικής γλώσσας. Το μάθημα επιδιώκει την κατανόηση εκ μέρους των φοιτητών/τριών του ρυθμού ως κεντρικού πυρήνα του λόγου και μεταφοράς του στη θεατρική κίνηση. Κύριοι στόχοι του μαθήματος είναι η περαιτέρω εμβάθυνση των φοιτητών/τριών σε ρυθμικά φαινόμενα, σε ανάλυση των ρυθμικών ιδιοτήτων του λόγου και σε εξειδικευμένες τεχνικές-εργαλεία ρυθμικής επεξεργασίας κειμένων. Παράλληλα, όλα τα πιο πάνω θα συσχετιστούν με την κίνηση και θα βιωθούν με το σώμα, αναδεικνύοντας την άρρηκτη ενότητα του τριπτύχου ρυθμός-λόγος-σώμα. Οι φοιτητές/τριες θα κληθούν, ως καταληκτική δραστηριότητα του μαθήματος, να παρουσιάσουν διάφορα μικρά θεατρικά δρώμενα που θα περιλαμβάνουν θεατρικό λόγο και κίνηση.
Οι φοιτητές/τριες στο τέλος των μαθημάτων αναμένεται:
1. να έχουν κατανοήσει και να εκτελούν ασκήσεις που περιλαμβάνουν ρυθμό και κίνηση (τεχνικές Στακκάτο/Λεγκάτο – Action Theatre, Rapid vs Slow movement, ασκήσεις Creating the ensemble) με σκοπό την κιναισθητική συνειδητοποίηση του σώματος στο χώρο.
2. να αποδίδουν την κίνηση σε σχέση με το λόγο σε διάφορα κείμενα και μορφές γλώσσας (καθαρεύουσα και νέα ελληνική)
3. να κατανοήσουν και να αποδώσουν το μέτρο (ιαμβικό πεντάμετρο και τροχαϊκό τετράμετρο) στη γλώσσα του Σαίξπηρ
4. να μάθουν και να δημιουργήσουν τη δική τους παράσταση Slam Poetry.
5. να συνδυάσουν κίνηση και λόγο σε διάφορες συνθήκες (π.χ. κίνηση στο νερό, σε βάρκα, σε άμαξα, σε αυτοκίνητο)
6. να μεταφέρουν σε λόγο και κίνηση ρυθμικά φαινόμενα όπως ο αντιχρονισμός, η συγκοπή και ο ρυθμικός κανόνας.
7. να εφαρμόζουν εργαλεία και τεχνικές ρυθμικής επεξεργασίας σε κείμενα και λόγο (ηχοποιητικές λέξεις, εσωτερικός ρυθμός κειμένου) με σκοπό τη θεατρική παρουσίασή τους
8. να αυτοσχεδιάζουν ρυθμικά
9. να συνδυάζουν ρυθμό με κίνηση που να αποδίδει όσο καλύτερα γίνεται το θεατρικό κείμενο που επεξεργάστηκαν.
Σκηνική Μάχη
Στο μάθημα της «Σκηνικής Μάχης» οι ηθοποιοί μαθαίνουν τις τεχνικές προκειμένου να δώσουν στο κοινό την εντύπωση μιας πραγματικής μάχης επί σκηνής χωρίς το ενδεχόμενο τραυματισμού των ηθοποιών. Βασικός σκοπός του μαθήματος είναι, συνεπώς, η ασφαλής απεικόνιση της βίας στη σκηνή.
Μέσω του μαθήματος οι φοιτητές/τριες:
1. αναπτύσσουν μια σειρά από σωματικές και ψυχοφυσικές ιδιότητες που είναι απαραίτητες για έναν ηθοποιό: προσοχή, ταχύτητα αντίδρασης, ευελιξία, επιδεξιότητα, ρυθμός, αίσθηση μάχης, αίσθηση εκφραστικής φόρμας
2. βελτιώνουν τη συγκέντρωσή τους
3. διατηρούν πλήρη αυτοέλεγχου στις ενέργειες και στις κινήσεις, τόσο τις δικές τους όσον και των «παρτενέρ» τους
4. εκτελούν τα χτυπήματα που επιτελούνται με τα χέρια (παλάμη, γροθιά, αγκώνας), τα πόδια και τη χρήση «όπλων» (θεατρικά μαχαίρια) με ακρίβεια
4. αντιδρούν πειστικά και συγχρονισμένα στα χτυπήματα, δημιουργώντας επίσης τους ήχους των χτυπημάτων
5. συνεργάζονται με τους συμφοιτητές/τριες τους και δημιουργούν σκηνές μάχης.
Θέατρο & Εκπαίδευση
Βασικός διδακτικός στόχος του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές/τριες στις βασικές έννοιες και τις τεχνικές της διδασκαλίας του θεάτρου στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Μέσα από τη θεωρητική και πρακτική διδασκαλία του μαθήματος, αναμένεται ότι θα κατανοήσουν το περιεχόμενο,
τη φιλοσοφία και τη δομή του Θεάτρου στην Εκπαίδευση με επίκεντρο το σχεδιασμό ενός μαθήματος ή μιας ενότητας μαθημάτων Θεάτρου στην Εκπαίδευση, καθώς και στην οργάνωση και την προετοιμασία μιας παράστασης. Έχοντας αποκτήσει επαφή με το Θέατρο ως αυτόνομο μάθημα, αλλά και ως εργαλείο διδακτικής άλλων γνωστικών αντικειμένων, θα κληθούν να συνθέσουν το δικό τους σχέδιο μαθήματος με συγκεκριμένους στόχους και αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα. Θα παρουσιάσουν το σχέδιο μαθήματος σε μορφή βιωματικού θεατροπαιδαγωγικού εργαστηρίου. Οι φοιτητές/τριες θα γνωρίσουν το ιστορικό υπόβαθρο του Θεάτρου στην Εκπαίδευση, την παιδαγωγική του φιλοσοφία, τις βασικές του αρχές και τις προϋποθέσεις του. Μέσα από βιωματικά θεατροπαιδαγωγικά εργαστήρια, θα μελετήσουν το Θέατρο στην Εκπαίδευση σε δύο διαστάσεις:
1. ως αυτόνομο μάθημα, το οποίο μπορεί να λειτουργήσει ως όχημα εξερεύνησης κοινωνικών/ πολιτικών/ πολιτιστικών θεμάτων, αλλά και ως μέσο ανάπτυξης της προσωπικής, κοινωνικής και εκπαιδευτικής ευημερίας των συμμετεχόντων.
2. ως εργαλείο για τη διδακτική άλλων γνωστικών αντικειμένων.
Περιγραφή Μαθημάτων
Τετραετές Πρόγραμμα Σπουδών
Γ' Έτος
Υποκριτική
Αρχαίο Δράμα
Αισχύλος / Σοφοκλής Ευριπίδης / Αριστοφάνης
Μένανδρος
Στο Γ΄ έτος γίνεται μια αναδρομή σε όλο το φάσμα του Αρχαίου Δράματος (Τραγωδία, Σατιρικό Δράμα, Κωμωδία) συμπεριλαμβανομένου και του Μενάνδρου, εκπροσώπου της Νέας Αττικής Κωμωδίας, του οποίου οι κωμωδίες απέχουν πολύ από τις μεγαλόπνοες κωμωδίες του Αριστοφάνη. Το κεφάλαιο του Αρχαίου Δράματος κλείνει στο τελευταίο αυτό επίπεδο και με τη σκυτάλη που αυτό παραδίδει στους Ρωμαίους αντιγραφείς και μιμητές του. Μέσω της παράδοσης του Αρχαίου Δράματος που κληροδοτείται στους μεταγενέστερους αυτούς εκπροσώπους, οι φοιτητές/τριες κατανοούν τη διαδικασία μεταλαμπάδευσης της θεατρικής τέχνης των Ελλήνων σ’ ολόκληρο τον κόσμο, μιας τέχνης που παραμένει μέχρι σήμερα ζωντανή και πρωτοπόρα. Η μεθοδολογία του μαθήματος εδράζεται στην επιλογή αποσπασμάτων από έργα όλων των τραγικών και κωμικών ποιητών ή στην πιο συγκεκριμένη εστίαση σε μία τραγωδία και μία κωμωδία που, με τις αναγκαίες αναπροσαρμογές, θα συναποτελέσουν την πρώτη ύλη για την ολοκληρωμένη διπλωματική παράσταση του Γ΄ έτους επί σκηνής και ενώπιον κοινού. Μέσω αυτών των πρακτικών, οι φοιτητές/τριες:
1. θα βιώσουν την εμπειρία συμμετοχής σε μια επαγγελματική παράσταση Αρχαίου Δράματος και όλων των σταδίων της προετοιμασίας της,
2. θα έχουν καταστεί ικανοί/ές, ανάλογα με την προσωπική τους επίδοση και το βαθμό ανάπτυξης των ικανοτήτων τους, να διεκδικούν επαγγελματικούς ρόλους ή συμμετοχή στον χορό Αρχαίου Δράματος (Τραγωδία-Κωμωδία) μέσα από τις καθιερωμένες ακροάσεις που εξαγγέλλονται, καθώς και να αντεπεξέρχονται με επιτυχία στον ίδιο το ρόλο σε ενδεχόμενη πρόσληψή τους,
3. θα έχουν καταστεί κοινωνοί αυτής της εξέχουσας σημασίας θεατρικής κληρονομιάς, της αρχαίας ελληνικής δραματικής ποίησης, που είναι η απαρχή και η γενεσιουργός αιτία της τέχνης του θεάτρου.
Υποκριτική
Επικό / Πολιτικό Θέατρο
Το Επικό Θέατρο έχει ως στόχο να απομακρύνει τους θεατές από την πλοκή και να επιδιώξει την αλλαγή στην κοινωνία και την πολιτική μέσω του θεάτρου. Συγκεκριμένα, η αποστασιοποίηση επιδιώκει να δημιουργήσει μια αίσθηση ψυχρότητας και απόστασης μεταξύ των ηθοποιών και των θεατών. Ο/Η ηθοποιός δεν προσπαθεί να ενσαρκώσει το χαρακτήρα αλλά να παρουσιάσει την κοινωνική του υπόσταση και λειτουργία. Ο Μπρεχτ υποστήριζε το επικό θέατρο, σε αντίθεση με το δραματικό. Ενώ το Επικό Θέατρο θέτει ερωτήματα στο κοινό, εξερευνά την ανθρώπινη ηθική και πυροδοτεί τη σκέψη με την αντικειμενικότητά του και την έλλειψη εμπάθειας, το Δραματικό Θέατρο συμπαρασύρει τον θεατή στη σκηνική δράση και του δημιουργεί συναισθήματα, αφού ο θεατής συμπάσχει με το δραματικό χαρακτήρα.
Το Πολιτικό Θέατρο στοχεύει στη διεύρυνση των οριζόντων έρευνας και αναζήτησης των σπουδαστών/τριών, αναπτύσσοντας την κριτική τους σκέψη και αντίληψη. Ειδικότερα, μέσα από τη μελέτη σημαντικών έργων από το παγκόσμιο ρεπερτόριο, έχουν την ευκαιρία να σχολιάσουν, να θέσουν ερωτήματα και προβληματισμούς, ή/και να διαμαρτυρηθούν καλλιτεχνικά για συγκεκριμένα πολιτικά, κοινωνικά, πολιτιστικά και περιβαλλοντικά θέματα. Απώτερος σκοπός του μαθήματος είναι, συνεπώς, η δημιουργία καταρτισμένων κοινωνικά και πολιτικά ηθοποιών, που θα συμβάλουν θετικά στην εξέλιξη της κοινωνίας.
Το μάθημα ολοκληρώνεται με μια Διπλωματική Παράσταση, στην οποία οι σπουδαστές/στριες παρουσιάζουν ένα επιλεγμένο έργο από το Επικό ή το Πολιτικό Θέατρο.
Υποκριτική
Σύγχρονο /
Θέατρο του Παραλόγου
Το μάθημα έχει ως στόχο, οι φοιτητές/τριες να αποκτήσουν προσωπική αντίληψη της φιλοσοφίας και της αισθητικής του «Θεάτρου του Παραλόγου». Τα έργα του «Παραλόγου», παρ' όλη τη δημοσιότητα και τη συχνή σκηνική τους παρουσίαση, γίνονται θύματα στερεότυπων και παρεξηγήσεων. Πολλοί τα θεωρούν αντι-θέατρο, ενώ είναι έργα, με έντονη θεατρικότητα, χωρίς κοινωνικοπολιτικές επιχειρηματολογίες. Ξεφεύγουν από τους ρεαλιστικούς χαρακτήρες, καταστάσεις και ό,τι είναι συνδεδεμένο με θεατρικές συμβάσεις. Επίσης οι φοιτητές/τριες θα εμβαθύνουν σε έργα από το ευρύ φάσμα της σύγχρονης δραματουργίας το οποίο ασχολείται με θέματα της μοντέρνας εποχής και παρουσιάζει περισσότερο συνηθισμένους χαρακτήρες με τους οποίους το κοινό μπορεί να ταυτιστεί. Στόχος του μαθήματος, με τη λήξη του Ακαδημαϊκού Έτους οι φοιτητές να έχουν αποκομίσει χρήσιμα στοιχεία που αφορούν στη τέχνη τους. Να έχουν αποκτήσει τη θεωρητική και πρακτική γνώση πάνω στο Σύγχρονο Θέατρο και στο Θέατρο του Παραλόγου. Να έχουν κατά το δυνατόν κυριαρχήσει στα εκφραστικά τους μέσα, να έχουν ωριμάσει πνευματικά ολοκληρώνοντας την προσωπικότητα τους. Να γνωρίζουν τις διαφορές του Ψυχολογικού, του Επικού, του Θεάτρου του Παραλόγου και να είναι σε θέση να τις αναπτύξουν με άψογη χρήση της ελληνικής γλώσσας. Πέραν όλων τούτων να έχουν συνειδητοποιήσει ότι το Θέατρο είναι πράξη κοινωνική. Ο ρόλος του είναι παιδευτικός. Αυτό τον ρόλο καλείται να παίξει ο ηθοποιός ο οποίος εκτός από άρτιος τεχνίτης , είναι μία πνευματική οντότητα που δια της τέχνης του καλείται να διαμορφώσει τον χαρακτήρα του θεατή-πολίτη. Να ενεργοποιήσει τη σκέψη του, να καλλιεργήσει το κριτήριο του, να εκλεπτύνει την αισθητική του, να ελέγξει τη συνείδηση του, να τον ψυχαγωγήσει. Οι διδάσκοντες, λοιπόν, δεν περιορίζονται μόνο στο «Μάθημα». Οφείλουν να είναι και παιδαγωγοί, δημιουργώντας σχέσεις αμοιβαίας αγάπης και εμπιστοσύνης. Μέσα σε αυτό το κλίμα το μάθημα είναι ένα πνευματικό παιχνίδι, που πληροί με χαρά διδασκόμενους και διδάσκοντες.
Αυτοσχεδιασμός
Το μάθημα οργανώνεται σε δύο εξάμηνα. Σκοπός του μαθήματος στο πρώτο εξάμηνο είναι να εκπαιδεύσει τους φοιτητές/τριες στις μεθόδους με τις οποίες μπορούν να οικοδομήσουν το ψυχολογικό υπόβαθρο ενός ρόλου, και στους τρόπους με τους οποίους αυτός ο εσώτερος κόσμος ενός δραματικού χαρακτήρα εκφράζεται αβίαστα, ελεύθερα και δημιουργικά, αποκτώντας έτσι σκηνική σωματική υπόσταση. Πιο συγκεκριμένα, μαθαίνουν τους φυσικούς νόμους που διέπουν τη διάδραση του ανθρώπου στο πλαίσιο του περιβάλλοντός του και των διαφόρων καταστάσεων, και τη συνειδητή τους χρήση. Με τον τρόπο αυτό, καθίστανται ικανοί να συνδυάζουν (μέσα από την αυτοσχεδιαστική έκφραση) την ψυχική, πνευματική και σωματική ικανότητα και τελικά να αναπλάθουν μια οργανική, αυθεντική ανθρώπινη σκηνική συμπεριφορά. Αυτή την «ανθρώπινη» μη προσχεδιασμένη συμπεριφορά, θα μάθουν να την εντάσσουν μέσα στα πλαίσια της αρχής και του τέλους μιας ιστορίας. Η ιστορία αυτή θα περιέχει και τα συστατικά στοιχεία της ταυτότητας του χαρακτήρα που υποδύεται ο φοιτητής/τρια, όπως επίσης και του σκοπού του χαρακτήρα. Στο δεύτερο εξάμηνο, ο φοιτητής/τρια εκπαιδεύεται να αυτοσχεδιάζει, με βάση μια σκηνή από ένα θεατρικό έργο. Ο αυτοσχεδιασμός επιτελείται με βάση τις σωματικές ενέργειες/δράσεις του δραματικού χαρακτήρα. Η εκτέλεση αυτών των αυθόρμητων σωματικών δράσεων από το φοιτητή/τρια μέσα στα πλαίσια και τις δεδομένες συνθήκες της θεατρικής σκηνής, εμπεριέχει ανακλαστικά και την ψυχολογική πλευρά της ενέργειας, όπως και τα συναισθήματα που τη διέπουν. Με το τέλος του μαθήματος, θα είναι σε θέση να αντιληφθεί όχι μόνο θεωρητικά, αλλά και βιωματικά, ότι η τέχνη του αυτοσχεδιασμού δεν αποτελεί μια σειρά από τυχαίες διεργασίες. Κάθε αυτοσχεδιαστικό βήμα αποτελεί μια συνειδητή ελεύθερη έκφραση μιας σωματικής δράσης που μπορεί να γεννήσει πολλές άλλες αληθινές, αυθόρμητες δράσεις οι οποίες να είναι απρόσμενες και απροσδόκητες και για τον φοιτητή/τρια και για τον δραματικό χαρακτήρα.
Ορθοφωνία
Στόχος του μαθήματος είναι η ολοκλήρωση της τεχνικής για τη χρήση της διαφραγματικής αναπνοής, τη σωστή άρθρωση και παραγωγή του θεατρικού λόγου και την ορθοφωνητικά τοποθετημένη φωνή. Επιπλέον, οι φοιτητές/τριες θα ασκηθούν στην εφαρμογή της ολοκληρωμένης αναπνοής και των ποικίλων μετασχηματισμών της φωνής σε συνδυασμό με τη σωματική κίνηση, και στην καλλιέργεια της προσωπικής τους χροιάς και του χρώματος της φωνής. Τέλος, το μάθημα στοχεύει στην εφαρμογή των γνώσεων που αποκτήθηκαν σε διαφορετικά είδη θεατρικών κειμένων.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες:
1. θα έχουν κατακτήσει την τεχνική της ολοκληρωμένης διαφραγματικής αναπνοής και της τοποθέτησης της φωνής και θα έχουν τελειοποιήσει την άρθρωσή τους.
2. θα έχουν ασκηθεί στην εφαρμογή της διαφραγματικής αναπνοής και των εναλλαγών της φωνής σε συνδυασμό με την σωματική κίνηση, ώστε να αποκτήσουν αντοχή
3. θα έχουν εξερευνήσει και καλλιεργήσει τη φωνή τους, αναδεικνύοντας έτσι το προσωπικό τους ερμηνευτικό υλικό
4. θα έχουν αποκτήσει την ικανότητα να εφαρμόζουν τις αποκτηθείσες γνώσεις σε διαφορετικά είδη θεατρικών κειμένων από το αρχαίο, κλασικό και σύγχρονο ρεπερτόριο, ώστε ο δραματικός λόγος να έχει το ανάλογο ύφος και ήθος.
Μουσική
Στόχος του μαθήματος είναι η μουσική κατάρτιση των φοιτητών/τριών, η απόκτηση δεξιοτήτων και η διεύρυνση των γνώσεών τους στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Στο πλαίσιο του μαθήματος εκπαιδεύονται με μια σειρά από ρυθμικές, μελωδικές, τονικές και αναπνευστικές ασκήσεις. Επιχειρείται, επιπλέον, η εκμάθηση της μελωδικής και ρυθμικής τεχνικής, καθώς και η φωνητική ανάπτυξη. Στο στάδιο αυτό γίνεται, επίσης, μια προσπάθεια αύξησης του όγκου και της έκτασης της φωνής, όπως και μια βελτίωση της ποιότητας του ήχου και του χρώματος της φωνής αλλά παράλληλα και της καθαρότητας του λόγου. Η κατάρτιση τους ενισχύεται με την παρουσίαση του θεωρητικού πλαισίου στο οποίο εδράζεται η μουσική έκφραση σε κάθε περίοδο. Ειδική έμφαση στην πρακτική εξάσκηση του σταδίου αυτού δίνεται στην παρουσίαση χορικών από το Αρχαίο Δράμα, καθώς και από έργα του Μπέρτολτ Μπρεχτ όπως «Μάνα κουράγιο», «Όπερα της πεντάρας», «Καυκασιανός κύκλος με την κιμωλία» κ.ά. Μέσω του διττού άξονα του ρεπερτορίου αυτού, γνωρίζουν τη μέθοδο εκτέλεσης χορικών και παράλληλα, γαλουχούνται στην πειθαρχία στην εκφορά του λόγου όπως και στην ομαδικότητα στην εκτέλεση των χορικών. Επιπλέον, εξασκούνται στη διαφορετικότητα στην αντιμετώπιση και παρουσίαση της τεχνικής των μελωδικών γραμμών και ερμηνείας των τραγουδιών του Μπρεχτ.
Κινητικές Πρακτικές & Χοροκίνηση
Το μάθημα αποσκοπεί στην κατανόηση και την εφαρμογή των θεμελιωδών στοιχείων του χορού και τον εμπλουτισμό της γνώσης του βασικού βηματολογίου με τη μελέτη των παραλλαγών της κίνησης σε σχέση με το συναίσθημα. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η ανάπτυξη της φαντασίας, της ικανότητας του αυτοσχεδιασμού και της ελεύθερης σωματικής έκφρασης του φοιτητή/τριας. Επίσης, αναπτύσσεται η αυτοπεποίθηση και η δημιουργικότητα των σπουδαστών μέσω του αποτελεσματικού συνδυασμού του λόγου και της κίνησης, προκειμένου να επιτευχθεί μια άρτια σκηνική παρουσία. Παράλληλα, προωθείται η συνεχής αναζήτηση νέων ερεθισμάτων που θα προάγουν τη δημιουργική πρόοδο. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία αποκτούν την ικανότητα να ανακαλύπτουν καινούργιες πτυχές της ερμηνείας τους και να εκφράζονται με αυθεντικότητα. Κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου των μαθημάτων, εκπαιδεύονται σε τεχνικές ασκήσεις που περιλαμβάνουν τον συντονισμό της κίνησης με την αναπνοή, ενώ μέσω των ομαδικών εργασιών και ασκήσεων βελτιώνουν τις ικανότητες της επικοινωνίας και του συγχρονισμού. Επιπλέον, έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις προσωπικές τους χορογραφίες, βασιζόμενες στη ρυθμική αγωγή, που τους δίνει την ευελιξία να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους. Κατά το δεύτερο εξάμηνο, η διδασκαλία επικεντρώνεται σε μια πιο εντατική προπόνηση και εξάσκηση ποικίλων τεχνικών χορογραφιών, παράλληλα με την εμβάθυνση και την κατανόηση των διάφορων στοιχείων του μουσικού θεάτρου. Στόχος είναι η ανάπτυξη της ικανότητας των φοιτητών/τριών να ενσαρκώνουν χαρακτήρες μέσω της βελτίωσης της εκφραστικής κίνησης του σώματος. Μέσω πρακτικών μεθόδων βελτιώνουν τη σκηνική τους παρουσία, την ευελιξία και την αντοχή τους. Παράλληλα, αναπτύσσονται η μνήμη και η παρατηρητικότητά τους, ενώ είναι σε θέση να δημιουργούν ολοκληρωμένες κινησιολογικές συνθέσεις στη σκηνή. Με την ολοκλήρωση των μαθημάτων, θα εξοικειωθούν σε μεγάλο βαθμό με τις δυνατότητες που μπορεί να τους προσφέρει το σώμα τους, και ως ηθοποιοί θα μπορούν να το χρησιμοποιούν ως πολύτιμο εργαλείο για καλύτερη απόδοση και έκφραση ενός ρόλου στη σκηνή. Ταυτόχρονα, θα αποκτήσουν την ικανότητα να αντιληφθούν την αρμονική συνύπαρξή τους στον χώρο. Θα μάθουν να ακολουθούν το σύνολο και να ενσωματώνουν τις κινήσεις τους με αυτές των συναδέλφων τους, ώστε να δημιουργήσουν μια συνεκτική εικόνα στη σκηνή.
Μιμική
Η Τέχνη του Κλόουν
Το μάθημα έχει ως στόχο να προετοιμάσει το σώμα του ηθοποιού με τις τεχνικές συγκέντρωσης, χαλάρωσης και δράσης συγκεκριμένων σημείων του σώματος. Αυτό στοχεύει στο να πετύχει ο ηθοποιός τον απόλυτο αυτοέλεγχο. Οι τεχνικές συγκεντρώσεις εστιάζονται σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος ή του χώρου. Αποσκοπούν στο να γίνει το σώμα, τέλειο εργαλείο του ηθοποιού, όπου το σώμα πρέπει να είναι έτοιμο να γίνει αγωγός έκφρασης του εσωτερικού, συναισθηματικού κόσμου του ηθοποιού, που συνεχώς πρέπει να καλλιεργείται και να εμπλουτίζεται. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος πρέπει να επιτευχθούν τα εξής: βελτίωση συγκέντρωσης και γενική φυσική προπόνηση, μελέτη της δυναμικής των κινήσεων ως «μνήμη σωματικών ενεργειών», δημιουργία χαρακτήρα του κλόουν και συμπεριφορές, συνεργασία, προετοιμασία ιστοριών ως ολοκληρωμένη παράσταση.
Διαλέξεις με πρακτικές ασκήσεις και παραδείγματα, Video Tutorials, ομαδική και ατομική καθοδήγηση.
Παραδοσιακοί & Σύγχρονοι Χοροί
Σκοπός του μαθήματος είναι η εκμάθηση βασικών κινητικών δεξιοτήτων, η εκτέλεση ευρέως φάσματος ρυθμικών κινήσεων, η κατανόηση βημάτων μιας χορογραφίας και αντίληψη της προέλευσης του εκάστοτε είδους χορού και του ύφους που υπηρετεί. Οι σπουδαστές/τριες βελτιώνουν και διευρύνουν τη σχέση τους με το χώρο (θέση στο χώρο, σχήμα του σώματος και της κίνησης, προσανατολισμός) και το χρόνο (ρυθμός, ταχύτητα, διάρκεια) καθώς και με τη βαρύτητα, την ενέργεια , την ένταση, τη χαλάρωση και την ισορροπία. Μαθαίνουν να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ανταποκρίνονται σε ερεθίσματα, ώστε η διάδρασή τους να είναι ζωντανή και αληθινή. Επιπλέον, αρχίζουν να συνειδητοποιούν τη σχέση της κίνησης με την αναπνοή και βελτιώνουν τη φυσική τους κατάσταση (δύναμη, ευλυγισία, αντοχή), το ρυθμό, την έκφραση αλλά και την αντίληψή τους. Στο τέλος του εξαμήνου οι φοιτητές θα έχουν εμπεριστατωμένη γνώση της πρακτικής και θεωρητικής έκφανσης του χορού και θα μπορούν να εκτελέσουν χορογραφίες βασικού επιπέδου πάνω σε 3-5 διαφορετικά είδη χορών, παραδοσιακών μέχρι και σύγχρονων.
Δραματολογία
Σκοπός του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές/τριες στις εξελίξεις και τους προβληματισμούς που αναδύονται στο παγκόσμιο θέατρο τον 19ο και 20ο αιώνα. Η δραματολογική ανάλυση δίνει έμφαση στη συσχέτιση των έργων με τα ευρωπαϊκά αισθητικά και καλλιτεχνικά κινήματα. Μέσω μιας συγκριτικής ανάλυσης με το πλαίσιο που έχει προηγηθεί, οι φοιτητές/τριες είναι σε θέση να διακρίνουν τις αλλαγές που συντελέστηκαν στο πέρας των αιώνων και να αναγνωρίσουν πως αυτές αποτυπώνονται στη δραματική γραφή. Οι φοιτητές/τριες αποκτούν εξειδικευμένες γνώσεις στο πεδίο των τεχνών του θεάτρου, και εξασκούνται σε συγκεκριμένες μεθόδους προσέγγισης ενός θεατρικού κειμένου. Στο μάθημα παρουσιάζονται οι βασικότερες τάσεις της μεταπολεμικής και ευρωπαϊκής δραματουργίας, τοποθετώντας με τον τρόπο αυτό τα έργα στο αισθητικό και ιστορικό τους περιβάλλον. Απώτερος στόχος είναι να έρθουν σε επαφή με το νεότερο και σύγχρονο ξένο δραματικό ρεπερτόριο. Παράλληλα, το μάθημα στοχεύει στο να συστήσει στους φοιτητές/τριες τη νέα σκηνική γλώσσα που προτείνει το «μεταδραματικό θέατρο», η οποία παρεκκλίνει ριζικά από τις παραδοσιακές κειμενοκεντρικές αναλύσεις έργων με τις οποίες έχουν έρθει σε επαφή έως τώρα.
Παράλληλα μέσω του κριτικού σχολιασμού θεατρικών παραστάσεων, καλλιεργούν κριτική και δημιουργική σκέψη, ενώ επίσης αποκτούν καλή γνώση του ευρύτερου θεατρικού γίγνεσθαι στην Κύπρο και το εξωτερικό.
Ιστορία Τέχνης
Στόχος του μαθήματος είναι η επισκόπηση της τέχνης από τον Ιμπρεσιονισμό του 19ου αι. μέχρι την τέχνη του 20ού αι. με αναφορές και στη σύγχρονη ελληνική και κυπριακή τέχνη. Μέσω της παρουσίασης και εξέτασης αντιπροσωπευτικών εικαστικών έργων των περιόδων αυτών, επιδιώκεται η ανάπτυξη της ικανότητας των φοιτητών/τριών να διακρίνουν και να τοποθετούν τα έργα στο ιστορικό και κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο ανήκουν και να εξοικειωθούν με τις αισθητικές θεωρίες που διέπουν την κάθε εποχή. Μέσω μιας διαδραστικής μεθοδολογίας διδασκαλίας, το μάθημα αποσκοπεί, επιπλέον, στην ενεργοποίηση των φοιτητών/τριών, στην προσωπική τους εμπλοκή και στην ανάπτυξη μιας κριτικής ερμηνείας της εικαστικής παραγωγής.
Υποκριτική στην Κάμερα ΙΙ
Σκοπός του μαθήματος είναι η περαιτέρω εμβάθυνση στις διαφορετικές τεχνικές και τις γνώσεις που απαιτούνται για την υποκριτική μπροστά σε κάμερα. Παρουσιάζονται και εξετάζονται (μέσα από την προβολή ανάλογων περιπτωσιολογιών, τη βοήθεια οπτικοακουστικού υλικού και την διεξαγωγή πρακτικών ασκήσεων) οι διαφορετικές μέθοδοι υποκριτικής μπροστά από την κάμερα και οι εναλλακτικοί τρόποι συνεργασίας μεταξύ σκηνοθέτη και ηθοποιών. Στο πλαίσιο του μαθήματος φιλοξενούνται επαγγελματίες από το χώρο του κινηματογράφου ή της τηλεόρασης. Στόχος αυτής της επαφής είναι η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με τις απαιτήσεις του casting και των γυρισμάτων. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι σε θέση να γνωρίζουν και να χρησιμοποιούν πρακτικά ή/και θεωρητικά τα παρακάτω σημεία: διαφορές θεάτρου και κινηματογράφου, μέθοδοι υποκριτικής μπροστά από την κάμερα, ο Λόγος και το Πρόσωπο, κίνηση και ακινησία, αυτοσχεδιασμός, στάδια Κινηματογραφικής Παραγωγής, ο Χώρος και ο Χρόνος των γυρισμάτων, το συνεργείο.
Σκηνογραφία Ενδυματολογία
Το μάθημα επιδιώκει την περαιτέρω κατάρτιση των σπουδαστών/τριών στην ιστορία της σκηνογραφίας. Απώτερος σκοπός του είναι να κατανοήσουν ότι η τέχνη της Σκηνογραφίας δε λειτουργεί μόνο ως εξυπηρετικό μέσο μίας παράστασης αλλά αποτελεί ταυτόχρονα αυτόνομη δημιουργία. Το μάθημα εκθέτει τους σπουδαστές/τριες σε σύγχρονες προσεγγίσεις σκηνογραφίας και σε σύγχρονες θεωρήσεις της σκηνογραφίας ως περιβάλλοντα/σκηνογραφίες που εκτείνονται πέρα από τη σκηνή. Επιχειρείται, επιπλέον, μια εισαγωγή στην ιστορία της μάσκας/θεατρικού αντικειμένου ως κομμάτι του «υλικού κόσμου» που χρησιμοποιείται ως εργαλείο στα χέρια του ηθοποιού. Το μάθημα ολοκληρώνεται με μια παρουσίαση ατομικής εργασίας μέσα από εικαστικά ή/και οπτικοακουστικά μέσα.
Ιστορία Θεάτρου
Σκοπός του μαθήματος είναι η μελέτη των εξελίξεων στο χώρο του παγκοσμίου θεάτρου κατά τον 19ο αιώνα (Ρομαντισμός, «καλοφτιαγμένο θέατρο», «έργο με θέση», Ρεαλισμός, Νατουραλισμός, έλευση σκηνοθέτη), η εξέταση αντιπροσωπευτικών δραματικών κειμένων του κάθε ρεύματος, οι εξελίξεις στο χώρο της σκηνοθεσίας και οι αναζητήσεις γύρω από τη «θεατρικότητα». Εξετάζονται επίσης οι επιμέρους τάσεις της ευρωπαϊκής αβανγκάρντ τον 20ό αιώνα: ο Φουτουρισμός και η ρωσική πρωτοποριακή σκηνή, η εισβολή του Παραλόγου και το κίνημα του Νταντά (Ντανταϊσμός), ο Σουρεαλισμός και το Θέατρο της Σκληρότητας,
η διαμόρφωση και ακμή του Εξπρεσιονισμού, καθώς και το Επικό Θέατρο. Επιπλέον, γίνεται μια επισκόπηση των σημαντικότερων σκηνοθετικών ρευμάτων που διαμόρφωσαν τη θεατρική σκηνή τον 20ό αιώνα και των σημαντικότερων θεωριών της υποκριτικής τέχνης και της δημιουργικότητας του ηθοποιού κατά τον 20ό αιώνα. Παράλληλα, το μάθημα μελετά το κυπριακό θέατρο, μέσω μιας ιστορικής αναδρομής από την αρχαιότητα µέχρι τη σύγχρονη εποχή. Συγκεκριμένα, εξετάζεται η πορεία του σύγχρονου κυπριακού θεάτρου, οι σημαντικότεροι σταθμοί στην ιστορία του, καθώς και η σύγχρονη κυπριακή δραματουργία.
Το μάθημα έχει διπλό στόχο:
1. την ανάλυση και το σχολιασμό αντιπροσωπευτικών δραματικών κειμένων,
2. τη μελέτη της εξέλιξης του θεάτρου ως καλλιτεχνικής μορφής και κοινωνικού φαινομένου κατά τον 19ο και 20ό αιώνα.
Ιστορία & Θεωρία Κινηματογράφου
Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στις σύγχρονες κινηματογραφικές θεωρίες. Επιχειρείται η διερεύνηση του κινηματογράφου από το 1950 και έπειτα σε ό,τι αφορά στα εκφραστικά μέσα.
Η επισκόπηση περιλαμβάνει την αναλυτική/κριτική προσέγγιση, τις αφηγηματικές τεχνικές και δομές, τη σύγχρονη πρωτοπορία στα πλαίσια θεωριών του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού. Η διερεύνηση επικεντρώνεται στις εξής θεωρίες: nouvelle vague, dogma, avant-garde - "κινηματογράφος τέχνης”, αυτοαναφορικότητα, διακειμενικότητα, αποστασιοποίηση, μεταδιήγηση, σουρεαλισμός, παρωδία, φεμινιστική κινηματογραφική θεωρία.
Το μάθημα θα διερευνήσει τα πιο πάνω, μέσα από τις ακόλουθες ενότητες:
-
Πολιτισμικό πλαίσιο (δημιουργώντας, βλέποντας και μελετώντας ταινίες)
-
Μορφολογική σύνθεση (αφήγηση, λήψη, πλάνο, κάδρο, μοντάζ, χρώμα, ήχος)
-
Οργανωτική δομή (από τις ιστορίες/κείμενα στα κινηματογραφικά είδη)
-
Δομή τριών πράξεων (three act structure)
-
Κριτικές/Αναλυτικές προσεγγίσεις και μέθοδοι.
Ιστορία Παγκόσμιας Λογοτεχνίας
Το μάθημα αποτελεί μια εξειδικευμένη εισαγωγή στην ιστορία της παγκόσμιας λογοτεχνίας από το 19ο μέχρι τον 21ο αιώνα. Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τα κυριότερα κινήματα, ρεύματα και τάσεις που επικράτησαν στην παγκόσμια λογοτεχνία την περίοδο αυτή, τους βασικούς συγγραφείς και τα έργα τους. Μέσα από την επισκόπηση ποικίλων λογοτεχνημάτων από διαφορετικά είδη (μυθιστόρημα, διήγημα, ποίηση, νουβέλα, λογοτεχνία τρόμου, λογοτεχνία του παραλόγου, ηθογραφία, θεατρικό έργο κ.α.) επιδιώκεται η ανάπτυξη της ικανότητας κριτικής ανάγνωσης ενός έργου, η αναγνώριση των βασικών χαρακτηριστικών του είδους του και η κατανόηση των συμφραζομένων στα οποία παράχθηκε και αναπτύχθηκε. Η εξέταση δεν εστιάζεται μόνο στον ευρωπαϊκό χώρο, αλλά επεκτείνεται στον ασιατικό και αμερικανικό, σε μια προσπάθεια σύνθεσης μιας ευρείας εικόνας της παγκόσμιας λογοτεχνικής παραγωγής. Παράλληλα, επιχειρείται η πληρέστερη γνώση των αφηγηματολογικών εργαλείων, των θεωριών της λογοτεχνίας και των μεθόδων πρόσληψης και ερμηνείας που θα καταστήσουν τον/την φοιτητή/τρια ικανό/ή να προσεγγίζει και να κατανοεί ένα λογοτεχνικό έργο εν γένει. Στο επίπεδο αυτό συστήνεται, επιπλέον, στους φοιτητές/τριες η συγκριτική και διακειμενική προσέγγιση κειμένων και ειδών.
Περιγραφή Μαθημάτων
Τετρατές Πρόγραμμα Σπουδών
Δ' Έτος
Παράσταση
Στόχος του μαθήματος είναι η σύνθεση μιας ελεύθερης δημιουργικής προσωπικότητας του/της ηθοποιού που μπορεί να αντιληφθεί και να εφαρμόσει πρακτικά την υποκριτική τέχνη ως ενότητα. Για την εκπλήρωση στόχου αυτού, μέσα από ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα υποκριτικής, επιχειρείται η ενίσχυση: της συγκέντρωσης, της πειθαρχίας, της φωνής, της φαντασίας, της πλαστικότητας του σώματος, της ικανότητας χαλάρωσης του σώματος και του συναισθηματικού κόσμου. Το μάθημα επιδιώκει να οδηγήσει τον σπουδαστή/στρια στον εμπλουτισμό των γνώσεων στην υποκριτική, στην ενδυνάμωση της φαντασίας, καθώς και στην ευαισθητοποίηση του σώματος, ώστε να μπορεί να τα χρησιμοποιεί ως αγωγό σκέψεων και συναισθημάτων. Επιπλέον, με μια σωστή χρήση της φωνής και του λόγου ο σπουδαστής/στρια θα είναι σε θέση να ανακαλύψει κρυμμένες δυνατότητες, να έρθει σε επαφή με τον εαυτό του/της και να αναπτύξει την δημιουργική του/της ικανότητα. Στο τέλος του VIII εξαμήνου θα γίνει παρουσίαση της παράστασης.
Με το πέρας των μαθημάτων αναμένεται ο φοιτητής/τρια:
1. να μάθει, κυρίως από πρακτική άποψη, τους τρόπους υπόδυσης και σύνθεσης ενός ρόλου
2. να αναπτύξει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται την διαδικασία της παράστασης και πώς λειτουργεί (σωματικά και λεκτικά) ο/η ίδιος/α σε σχέση με τους άλλους ηθοποιούς στο χώρο και στο χρόνο της
3. να αποκτήσει πλούσια θεατρική εμπειρία, ώστε να είναι σε θέση να τοποθετείται κριτικά απέναντι σε όλα τα ζητήματα και προβλήματα που μπορεί να παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια της δημιουργίας και της σκηνική παρουσίασης ενός δραματικού χαρακτήρα
4. να είναι σε θέση να κινηθεί μεταξύ ειλικρινούς βίωσης του ρόλου και αποστασιοποίησης από αυτόν, ακριβώς όπως πράττει και ο θεατής ο οποίος αναστέλλει την δυσπιστία του για το τι συμβαίνει επί σκηνής για να μπορέσει να παρακολουθήσει τη θεατρική παράσταση.
Σκηνοθεσία
Σκοπός του μαθήματος είναι να εκπαιδεύσει τον φοιτητή/τρια να μπορεί να οργανώσει και να ελέγξει την τεχνική και καλλιτεχνική δομή μιας θεατρικής παράστασης έχοντας την ευθύνη για το σκηνικό της αποτέλεσμα, δηλαδή ό,τιδήποτε βλέπει ή ακούει ο θεατής. Επιπλέον, το μάθημα στοχεύει στο να διδάξει το φοιτητή/τρια να μάθει τις βασικές υποχρεώσει τις οποίες έχει ένας σκηνοθέτης για την δημιουργία μιας θεατρικής παράστασης.
Πιο συγκεκριμένα, ο φοιτητής/τρια στο ρόλο του σκηνοθέτη έχει τις εξής υποχρεώσεις:
• να επιλέξει έργο και συντελεστές
• να προχωρήσει (πάντα σε συνεργασία με τους ηθοποιούς) σε μελέτη και έρευνα για την εποχή στην οποία διαδραματίζεται το έργο, την ανακάλυψη του κώδικα συμπεριφοράς των δραματικών χαρακτήρων με βάση τον πολιτισμικό και κοινωνικό κώδικα συμπεριφοράς της συγκεκριμένης εποχής.
• να προχωρήσει στη μελέτη και ανάλυση του έργου με βάση τις δράσεις των δραματικών χαρακτήρων, έχοντας ως κύριο στόχο τον εντοπισμό του απώτερου σκοπού του έργου (δηλαδή τον λόγο που γράφτηκε το έργο) και της παράστασης ως προέκτασης αυτού
• να συνδυάσει τον απώτερο σκοπό του έργου με το δραματικό είδος του για να προχωρήσει ο σκηνοθέτης στην σύλληψη και στο ύφος το οποίο θα δώσει στην παράσταση. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να επικεντρωθεί στον απώτερο σκοπό του έργου και να είναι σε θέση να υποτάξει όλες τις πτυχές έργου/ παράστασης σε αυτόν τον σκοπό.
• να προχωρήσει σε όποιες αλλαγές κειμένου, περικοπές ή επεξεργασίες που θεωρεί αναγκαίες, με στόχο την καλλιτεχνική δημιουργία της παράστασης που οραματίζεται
• με βάση τα πιο πάνω, να προχωρήσει στη σύλληψη του ύφους της παράστασης (σωματικό, ποιητικό, ρεαλιστικό, νατουραλιστικό, υπερρεαλιστικό, κ.ο.κ.)
• να σχεδιάσει ένα λειτουργικό οργανωτικό πρόγραμμα για τις πρόβες και τον καταμερισμό και μεθολοδογία εργασίας, εξασφαλίζοντας την κατάλληλη ατμόσφαιρα εμπιστοσύνης και τις σωστές συνθήκες για την διεξαγωγή των προβών στους συντελεστές
• μετά από τη συλλογική ανάγνωση του έργου, να εντοπίσει (σε συνεργασία με τους ηθοποιούς) τις «δοσμένες συνθήκες» μέσα στις οποίες διαδραματίζεται το έργο και στην συνέχεια με ανταλλαγή ιδεών και απόψεών να διαπιστωθούν και να δικαιολογηθούν οι δράσεις του κάθε ρόλου ξεχωριστά, όπως επίσης και η σχέση του κάθε ρόλου με τους άλλους δραματικούς χαρακτήρες
• να εξηγεί και να αιτιολογεί τις αποφάσεις του/της στους ηθοποιούς και οι ηθοποιοί με την σειρά τους να ξέρουν τι κάνουν και γιατί το κάνουν
• με τη χρήση του αυτοσχεδιασμού (σε συνεργασία με τους ηθοποιούς) να εξερευνήσει και να διευρύνει τις ζωές των δραματικών ηρώων αλλά χωρίς την αυτούσια χρήση του θεατρικού κειμένου
• να επιλύσει πρακτικά ζητήματα όπως οι είσοδοι και οι έξοδοι, η αλλαγή από την μία σκηνή στην άλλη, τα σκηνικά αντικείμενα κ.τ.λ.
• να έχει την καλλιτεχνική και τη δημιουργική επιμέλεια και εποπτεία όλων των δομικών υλικών της παράστασης, καλλιτεχνικών και τεχνικών
• ανάλογα με την πρόοδο των προβών, σταδιακά να ολοκληρώσει τις σκηνές αφού ελέγξει με λεπτομέρεια την κάθε σκηνή, όπως επίσης και την κάθε δράση των δραματικών χαρακτήρων, ώστε να οδηγούν με ακρίβεια στον απώτερο σκοπό του έργου και της παράστασης.
• να φροντίσει για την ολοκλήρωση της παράστασης τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν την πρεμιέρα και να ελέγξει τη σωστή, λογική και συνεπή ροή του έργου, η οποία οδηγεί στην εκπλήρωση του απώτερου σκοπού της δημιουργίας της παράστασης
• να προβεί (αν χρειαστεί) σε επιπρόσθετες διορθώσεις
• να προχωρήσει στην τεχνική και γενική πρόβα όλου του έργου πριν από την πρεμιέρα.
• να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει όλους τους συντελεστές την ημέρα της πρεμιέρας.
Ορθοφωνία
Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η τελειοποίηση, μέσω της εντατικής άσκησης, όλων των τεχνικών
που έχουν κατακτηθεί στα μαθήματα Ορθοφωνίας κατά τα προηγούμενα χρόνια και η επαφή των φοιτητών/τριών με τα διάφορα είδη προφορικού λόγου για την εφαρμογή των γνώσεων που έχουν αποκτήσει. Επιπρόσθετα, το μάθημα εστιάζεται στην υγιεινή της φωνής και στην μέθοδο που είναι αναγκαία για την προσωπική προετοιμασία του/της ηθοποιού πριν από την παράσταση.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές:
• θα έχουν τελειοποιήσει την τεχνική της αναπνοής, των φωνητικών μηχανισμών και της σωστής εκφοράς του λόγου
• θα έχουν κατακτήσει την μέθοδο η οποία χρειάζεται για την προσωπική τους προετοιμασία πριν από την παράσταση.
• θα μπορούν να εφαρμόζουν τις αποκτηθείσες γνώσεις και τεχνικές ερμηνείας σε διαφορετικά είδη προφορικού λόγου, αναγνωρίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και απαιτήσεις τους.
Μουσική
Στόχος του μαθήματος είναι η μουσική κατάρτιση των φοιτητών/τριών, η απόκτηση δεξιοτήτων και η διεύρυνση των γνώσεών τους στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Στο πλαίσιο του μαθήματος, εκπαιδεύονται
με μια σειρά από ρυθμικές, μελωδικές, τονικές και αναπνευστικές ασκήσεις. Επιχειρείται, επιπλέον, η εκμάθηση της μελωδικής και ρυθμικής τεχνικής, καθώς και η φωνητική ανάπτυξη. Στο στάδιο αυτό γίνεται, επίσης, μια προσπάθεια αύξησης του όγκου και της έκτασης της φωνής, όπως και μια βελτίωση της ποιότητας του ήχου και του χρώματος της φωνής αλλά παράλληλα και της καθαρότητας του λόγου. Η κατάρτιση των φοιτητών ενισχύεται με την παρουσίαση του θεωρητικού πλαισίου στο οποίο εδράζεται η μουσική έκφραση σε κάθε περίοδο. Μέσω του μαθήματος, ο φοιτητής/τρια θα κατακτήσει την μεθοδολογία η οποία χρειάζεται για την προσωπική του/της προετοιμασία πριν την παράσταση, ενώ θα κατανοεί τα διαφορετικά χαρακτηριστικά χρήσης του μουσικού λόγου. Ειδική έμφαση στην πρακτική εξάσκηση του σταδίου αυτού δίνεται στην παρουσίαση Παραδοσιακών τραγουδιών από όλο τον κόσμο και στην ετοιμασία Μουσικού Αναλογίου με κείμενα και τραγούδια άγνωστα στους φοιτητές/τριες, με σκοπό την εγρήγορση στην εκμάθηση, καθώς τα χρονοδιαγράμματα για την προετοιμασία μιας θεατρικής παραγωγής είναι συνήθως περιορισμένα.
Κινητικές Πρακτικές & Χοροκίνηση
Στο μάθημα του τελευταίου έτους, οι φοιτητές/τριες εφαρμόζουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες των μαθημάτων Κινησιολογίας που διδάχθηκαν στα προηγούμενα έτη. Συνεχίζουν να διευρύνουν και να βελτιώνουν τη σχέση τους με το χώρο, το ρυθμό, την ταχύτητα, τη διάρκεια, την επανάληψη, την ενέργεια, το συντονισμό, τη βαρύτητα την ένταση και τη συνεργασία. Διδάσκονται τεχνικές ασκήσεις συντονισμού της κίνησης και του λόγου, ενώ επικεντρώνονται και στην ερμηνεία των ανθρώπινων συναισθημάτων μέσα από κινησιολογικές ασκήσεις αυτοσχεδιασμού. Επιπλέον, επιχειρείται η εισαγωγή θεατρικών κειμένων, μονολόγων και διαλόγων ταυτόχρονα με την κίνηση του σώματος. Παράλληλα, συστήνονται πρακτικές ομαδικές εργασίες και ασκήσεις συγχρονισμού και επικοινωνίας της ομάδας. Το μάθημα σε αυτό το έτος απαιτεί συχνές ατομικές παρουσιάσεις των σπουδαστών/στριών αλλά και ομαδικές, με έμφαση στις δυναμικές και τις επαναλήψεις και την σωστή χρήση του σώματος ως εργαλείου έκφρασης. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος, εξετάζονται και αξιοποιούνται οι βασικές αρχές των διαφορετικών μορφών του χορού, όπως αυτές έχουν αναπτυχθεί σε διάφορες εποχές και πολιτισμούς. Παρέχεται μια θεωρητική αναφορά στον χορό ως μια πανανθρώπινη μορφή έκφρασης, μέσω της σύγκρισής του με άλλες μορφές τέχνης εντός πολιτιστικού πλαισίου. Επίσης, το μάθημα αποσκοπεί στην κατανόηση της ιστορικής, πολιτισμικής και κοινωνικής σημασίας του χορού και της κίνησης, με αναφορές σε διάφορα είδη χορού, συμπεριλαμβανομένων του κλασικού και σύγχρονου χορού, του μιμητισμού και μινιμαλισμού, της παντομίμας, του μουσικού θεάτρου, του χοροδράματος, του φυσικού θεάτρου, του θεάματος και των παραστατικών τεχνών, καθώς και της jazz. Μέσω της διδασκαλίας διάφορων πρακτικών μεθόδων, βελτιώνουν τη σκηνική παρουσία τους, τη φυσική τους κατάσταση, την ευελιξία και την αντοχή τους.
Μέσω των εμπειρικών ασκήσεων και των ασκήσεων αυτοσχεδιασμού που διδάσκονται, επιτυγχάνουν, εξάλλου, την ανάπτυξη της δημιουργικότητας και της προσωπικής έκφρασής τους.
Με την ολοκλήρωση των μαθημάτων, οι φοιτητές/τριες θα εξοικειωθούν σε μεγάλο βαθμό με τις δυνατότητες που μπορεί να τους προσφέρει το σώμα τους, και ως ηθοποιοί θα μπορούν να το χρησιμοποιήσουν ως πολύτιμο εργαλείο για την καλύτερη απόδοση και έκφραση ενός ρόλου στη σκηνή. Παράλληλα, θα μπορούν να εστιάσουν στη σημασία της υποκριτικής και της ερμηνευτικής διάστασης του χορού.
Τεχνική Αλεξάντερ
Το μάθημα αποσκοπεί στην εισαγωγή των ηθοποιών στις αρχές και τις πρακτικές εφαρμογές της Τεχνικής Αλεξάντερ στην εκπαίδευση της υποκριτικής, ώστε να βελτιώσουν τη συνολική ποιότητα της ερμηνείας τους, της σκηνικής τους παρουσίας και της επικοινωνίας τους με το κοινό. Επιδιώκει να παρέχει στους σπουδαστές/στριες εργαλεία για την ανάπτυξη μιας πιο ολοκληρωμένης σωματικής προσέγγισης της τέχνης τους, να ενισχύσει την αντίληψή τους για τη σύνδεση σώματος-νου, να προάγει την ελευθερία και την ευελιξία στην κίνηση, τη σωματική και φωνητική παρουσία, ενδυναμώνοντάς τους να καλλιεργήσουν μια πιο δυναμική, εκφραστική και αυθεντική παρουσία στη σκηνή ή μπροστά στην κάμερα.
Μέσα από τη βιωματική μάθηση και την πρακτική εφαρμογή, θα εξερευνήσουν την επίδραση της Τεχνικής Αλεξάντερ στη στάση του σώματος, την κίνηση, το συντονισμό, την αναπνοή & παραγωγή φωνής , την αντίληψη του χώρου και τη σωματική έκφραση.
Επιπλέον, επιδιώκει να βοηθήσει τους σπουδαστές/στριες να αναπτύξουν μεγαλύτερη αντίληψη και κατανόηση των μοτίβων συνήθειας και περιττής έντασης κατά τη χρήση του εαυτού, επιτρέποντάς τους να απελευθερωθούν από σωματικούς και φωνητικούς περιορισμούς.
Πιο συγκεκριμένα, οι στόχοι του μαθήματος είναι οι εξής:
• εισαγωγή στις αρχές της Τεχνικής Αλεξάντερ και ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης κατανόησης των πρακτικών εφαρμογών της
• διεύρυνση της συνειδητοποίησης για τη δύναμης της συνήθειας στην καθημερινή δραστηριότητα και πώς αυτή επηρεάζει την αντίληψη και τη συνολική σκηνική παρουσία των ηθοποιών
• ανάπτυξη πιο αξιόπιστης αντίληψης, παρατηρητικότητας και επίγνωσης του χώρου
• ανάπτυξη της επίγνωσης του σώματος και προώθηση της απελευθέρωσης της περιττής έντασης
• βελτίωση της στάσης του σώματος, της κιναισθητικής αντίληψης, του σωματικού συντονισμού και της άνεσης της κίνησης
• βελτίωση του συντονισμού της αναπνοής, της φωνητικής παραγωγής, της φωνητικής αντήχησης και της εκφραστικότητας.
• καλλιέργεια μιας αυξημένης αίσθησης παρουσίας, συνειδητότητας και ετοιμότητας κατά τη διάρκεια της παράστασης.
• ανάπτυξη της ελευθερίας, της χάρης και της εκφραστικότητας στην κίνηση και τη σωματική έκφραση
• εφαρμογή της Τεχνικής Αλεξάντερ στην ανάπτυξη χαρακτήρων, κατά τη διάρκεια της σκηνικής δημιουργίας και για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ερμηνείας.
• ενσωμάτωση των αρχών της Τεχνικής Αλεξάντερ στο ευρύτερο πρόγραμμα εκπαίδευσης υποκριτικής
• προώθηση της κατανόησης της σύνδεσης νου-σώματος στην υποκριτική
• ανάπτυξη δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση του σκηνικού φόβου
• προώθηση πλαισίου ομαδικότητας, συνεργασίας και υποστήριξης της μάθησης
• ενθάρρυνση του αυτο-αναστοχασμού και των πρακτικών αυτο-φροντίδας για τη διατήρηση της συνολικής ευεξίας του/της ηθοποιού.
Ξιφασκία
Το μάθημα Θεατρικής Ξιφασκίας έχει ως στόχο οι φοιτητές/τριες να μπορέσουν να χειρίζονται με ασφάλεια και δεξιότητα τα θεατρικά ξίφη, σπαθιά και μαχαίρια και να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις που θα αποκτήσουν, για να συμμετάσχουν με ασφάλεια και πειστικότητα σε σκηνές μάχης με όπλα στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Οι φοιτητές/τριες θα είναι επίσης σε θέση με το πέρας των μαθημάτων να χορογραφήσουν μικρής διάρκειας μάχες της Θεατρικής Ξιφασκίας.
Επιμέρους στόχοι του μαθήματος είναι οι εξής:
1. επίτευξη χειρισμού με ασφάλεια και δεξιότητα του θεατρικού ξίφους, σπαθιού και μαχαιριού
2. ικανότητα χορογράφησης σκηνής μάχης σε μια θεατρική παράσταση ή στον Κινηματογράφο
3. βελτίωση συγκέντρωσης και γενική φυσική προπόνηση
2. μελέτη της «Στάσης της Μάχης», της Κίνησης, της Άμυνας και της Επίθεσης
3. συνεργασία με τον «Παρτενέρ», Επικοινωνία, Απόσταση
4. ενσάρκωση ενός ιστορικού χαρακτήρα με κινητικά φορτία και η ικανότητα συνδυασμού ομιλίας με «έντονη κινητική δραστηριότητα» (ξιφομαχία)
5. προετοιμασία χορογραφίας θεατρικής σκηνής με ξιφομαχία (με θεατρικά ξίφη, σπαθιά, ασπίδες, μαχαίρια).
Θεατρική Γραφή
Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση των βασικών αφηγηματικών δομών και τεχνικών του θεατρικού έργου, ώστε ο φοιτητής/τρια να εξοικειωθεί με τη διαδικασία της θεατρικής γραφής και να μπορεί να συνθέσει το δικό του/της θεατρικό απόσπασμα. Η μεθοδολογία βασίζεται σε στοχευμένες ασκήσεις για την ανάπτυξη της φαντασίας, τη δημιουργία χαρακτήρα, τη σύνθεση της πλοκής, τη μελέτη του ύφους και την εξέλιξη των συγγραφικών δεξιοτήτων. Παράλληλα, στη διάρκεια του έτους εξασκείται, με συγκεκριμένες ασκήσεις, στη διαδικασία της γραφής, τη σύνθεση του θέματος, τη σύλληψη και την ανάπτυξη των χαρακτήρων, την οργάνωση της πλοκής και του δραματικού ενδιαφέροντος. Το μάθημα καλύπτει θέματα που αφορούν την συγγραφή θεατρικών έργων, όπως επίσης και την εκτεταμένη ανάλυση χαρακτήρων.
Οι φοιτητές/τριες διδάσκονται τα βασικά στοιχεία της δόμησης μιας ιστορίας και τους τρόπους με τους οποίους γίνεται η πλήρης ανάπτυξή της, από την σύλληψη της ιδέας μέχρι τη συγγραφή του έργου.
Οι φοιτητές/τριες, μέσα από ασκήσεις δημιουργικής γραφής, μαθαίνουν πώς να ξεκλειδώνουν την δημιουργική τους σκέψη και να την αποτυπώνουν στον γραπτό θεατρικό λόγο. Στο μάθημα δίνεται έμφαση στη δημιουργία, ανάπτυξη και ανάλυση χαρακτήρων, όπως επίσης και σε βασικές τεχνικές συγγραφής.
Μακιγιάζ
Στο μάθημα αυτό οι φοιτητές/τριες εξοικειώνονται με την ιστορία του μακιγιάζ, τα καλλυντικά, τις διαφορετικές τεχνικές εφαρμογές του και δημιουργούν μακιγιάζ ανάλογα με τον χαρακτήρα, την περίπτωση, την εποχή και τον χρόνο που έχουν στη διάθεσή τους.
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να κατανοούν τις βασικές αρχές της θεωρίες του χρώματος και θα μπορούν να εφαρμόζουν αυτόνομα το μακιγιάζ.
Θεωρία και πρακτική: εφαρμογή του μακιγιάζ για έργα εποχής, μέθοδοι γήρανσης προσώπου, ειδικά εφέ,
θεωρία του χρώματος, πρακτική εφαρμογή περουκών, τεχνικές μακιγιάζ ανάλογα με το σχήμα και τα χαρακτηριστικά του προσώπου.
Φωτισμός
Στόχος του μαθήματος είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές/τριες γνώσεις πάνω στην τέχνη του φωτισμού ο οποίος παρέχει την τέταρτη διάσταση της σκηνικής δημιουργίας. Σκοπός του μαθήματος είναι να εφαρμόσουν τις γνώσεις που θα αποκτήσουν, αξιοποιώντας τις δυνατότητες του φωτισμού, τα μέσα και την τεχνολογία. Το μάθημα στοχεύει, επιπλέον, στην ανάπτυξη της φαντασίας και της δημιουργικής έκφρασης των φοιτητών/τριών, ώστε να ενσωματώνουν δημιουργικά τον φωτισμό στη θεατρική πράξη, και να μπορούν να υλοποιούν, όσον το δυνατόν πιο άρτια και εμπνευσμένα, τον φωτιστικό σχεδιασμό μιας παράστασης.
Θεωρία και πρακτική: Ιστορία και Θεωρία του φωτισμού, πρακτικές και τεχνολογικές πτυχές, ειδικά εφέ,
σχεδιασμός φωτισμού παραστάσεων (πρακτική εξάσκηση – φωτιστικό πλάνο), διαδραστική διδασκαλία,
μικρές εργασίες.